Vier extra spoorlijnen gedecentraliseerd

UPDATE – met reactie NS. De NS raakt mogelijk vier spoorlijnen kwijt. Uit een advies van een onafhankelijke commissie onder leiding van oud-senator Eric Janse de Jonge (CDA) blijkt dat vier lijnen regionaal kunnen worden aanbesteed. De commissie deed onderzoek naar verdere decentralisatie van het spoornet in opdracht van het ministerie van Infrastructuur.

• Lees de hoofdpunten van de bevindingen van oud senator Eric Janse de Jonge

Minister Melanie Schultz van Haegen (VVD) neemt de aanbevelingen van Janse de Jonge over. Daardoor kunnen de stoptreinen van de lijnen Zwolle – Groningen, Zwolle – Enschede, Maastricht Randwyck – Roermond en Sittard – Heerlen worden aanbesteed.

Aanbesteding
Bij de aanbesteding kan NS ook een poging doen om de lijnen te behouden. De kans dat dit lukt lijkt echter klein, bijna alle andere regionale lijnen heeft NS in der loop der tijd verloren aan andere vervoerders als Connexxion, Syntus en Arriva. Tussen Rotterdam en Hoek van Holland, tussen Gouda en Alphen a/d Rijn en tussen Apeldoorn en Zutphen rijdt de NS nog regionale treindiensten.

Problemen
De commissie zag wel nog een aantal beren op de weg. Zo blijkt de verdere decentralisatie niet in alle gevallen goedkoper of beter voor de reiziger. Ook zien lokale bestuurders nog knelpunten, onder meer bij de voorgenomen timing van de decentralisatie. Daarnaast zijn er problemen met overstappende reizigers van de ene naar de andere vervoerder. Ook kunnen er verschillen staan in de tarieven.
De lijnen Leeuwarden – Zwolle en Apeldoorn – Enschede worden vooralsnog nog niet aanbesteed. Op de iets langere termijn zijn kan daar mogelijk verandering in komen. 

Midterm review
De commissie keek samen met twee onafhankelijke onderzoeksbureaus naar het alternatieve spoorplan van de Federatie Mobiliteitsbedrijven Nederland (FMN). De vervoerders Arriva, Connexxion, Syntus en Veolia zijn daarin verenigd. Voor de andere lijnen uit het FMN-plan adviseert de commissie om bij het zogenaamde ‘midterm review’ deze opnieuw te beoordelen in verband met de dan gewijzigde omstandigheden. Het gaat dan om de lijnen Amersfoort – Zevenaar (- Emmerich), Zutphen – Wijchen, Breda – Den Bosch, Breda – Deurne en Nijmegen Weert.  

Blij
De FMN is blij met het onderzoeksresultaten van de commissie. Anne Hettinga, voorzitter van FMN: "Onze stelling dat het Nieuwe Spoorplan van FMN voor de Reiziger op de belangrijkste aspecten goed uitpakt, wordt bevestigd in het rapport van Eric Janse de Jonge."

Politiek
De SP en GroenLinks zien in het rapport juist een bevestiging voor hun standpunt dat decentralisatie overbodig is. SP´er Farshad Bashir noemt het een ´duur speeltje van neo-liberale politici.´ GroenLinks-Kamerlid Ineke van Gent vindt dat snel moet worden besloten dat de NS over het hele hoofdspoornet mag rijden.

NS
Ook de NS herkent zich in de conclussies van het rapport. “Decentralisatie kost de belastingbetaler geld en levert de reiziger niets nieuws” concludeert NS op basis van het onderzoek. Zo moet de porvincie Limburg geld bij leggen om de lijnen te kunnen aanbesteden. Op sommige plaatsen moeten bussen verdwijnen om de trein te kunnen aanbesteden. NS is vanaf begin af aan tegenstander geweest van concurrentie op het spoor.

FNV
Volgens FNV Spoor gaat bij meer decentralisatie van treindiensten de provincies en de belastingbetaler het gelag betalen. “Het hoofdrailnet kent een knooppuntstructuur met vervoerskundige samenhang," zegt Roel Berghuis, bestuurder van FNV Spoor.
"De samenhang tussen de treindiensten op het hoofdrailnet is van zeer grote invloed op de totale reistijd. Het verder opknippen verstoort dit en zal voor reiziger leiden tot vaker overstappen, minder goede aansluitingen en slechtere bereikbaarheid."

Te somber
De mening van FNV is echter wel erg somber. Tot nu heeft decentralisatie niet geleid tot slechtere aansluitingen. Op veel regionale lijnen zijn er juist treinen bij gekomen. Op sommige lijnen is het aantal reizigers met veertig procent toegenomen. Reizigers zullen door de plannen niet vaker hoeven over te stappen. Daarmee is niet gezegd dat er geen minpunten aan de plannen zijn.

(c) Novum / Treinreiziger.nl