Van Vroonhoven (NS): Fyra oplossing ligt ook bij de infrastructuur

Vanaf vandaag is er voor internationale Fyra-klanten weer een lichtpuntje: er gaat weer een rechtstreekse trein Den Haag – Brussel rijden. Dat is bewerkstelligd door de speciale Fyra Task Force, onder leiding van NS-directielid Merel van Vroonhoven. Volgens haar moeten niet alleen de Fyra-treinstellen gerepareerd worden, maar moet ook de communicatie tussen de trein en het spoor (ERTMS) verbeterd worden. Een interview met de topvrouw van 2012 over de Fyra-problemen.

Eerst de meest prangende vraag. Wanneer gaat de Fyra weer rijden?
Van Vroonhoven: “Het enige wat we daarover kunnen zeggen is dat de V250 pas weer gaat rijden als alle veiligheidsproblemen zijn opgelost en we een betrouwbare dienstregeling kunnen garanderen.”

Wat is voldoende betrouwbaar? Mag hij daarna nooit meer uitvallen?
Van Vroonhoven: “We gaan rijden als de problemen zijn opgelost. Geen seconde eerder, maar ook niet later. Een trein kan altijd uitvallen, hoe betrouwbaar die ook is. In de concessie zijn er afspraken gemaakt over hoe betrouwbaar de Fyra moet zijn.”

In december heeft u de intercity Amsterdam – Brussel aan de kant gezet, terwijl de Fyra zich nog moest bewijzen. Waarom?
Van Vroonhoven: “Al in 2000 is besloten dat op het moment dat de hogesnelheidstrein zou gaan rijden de Benelux zou gaan verdwijnen. Door de Benelux af te schaffen ontstond er rond Amsterdam en Schiphol bovendien capaciteit voor andere treinen. Omdat de Fyra zich nog niet bewezen had, zijn we expres begonnen met tien ritten per dag. Daardoor hadden we extra reserve-materieel.”

In de eerste week was de helft van de Fyra´s vertraagd. Toch bleef NS aanvankelijk optimistisch. Waarom?
Van Vroonhoven: “We hadden met de Thalys in 2009 ook een hele moeilijke start. De Thalys had in de beginperiode een nog slechtere punctualiteit. Maar die punctualiteit is na een slechte start later toch nog gestegen. Dat maakte dat wij optimistisch waren.”

Een aantal problemen die zich bij de Thalys voordeden, lijken zich nu te herhalen. Is er niet geleerd van die problemen?
Van Vroonhoven: “Jawel, we hebben lessen getrokken van de Thalys, maar dat wil niet zeggen dat we alle oplossingen van toen ook op de Fyra kunnen toepassen. Veel nieuwe treinen hebben bijvoorbeeld problemen met de deuren. Maar de deuren van de Thalys en de Fyra zijn heel anders. Dat betekent ook dat er een andere oplossing nodig is”.

De intercity Den Haag – Brussel start slechts twee keer per dag. De gebruikte treinen staan straks 19 uur per dag fysiek aan de kant. Die treinen kunnen vaker heen en weer rijden. De capaciteit is er,  de treinen zijn er, wat is het probleem?
Van Vroonhoven: “Twee keer per dag is per 18 februari het maximaal haalbare. Dat heeft onder andere met logistiek te maken. Vanaf 11 maart wordt dat acht keer per dag. De precieze logistieke uitleg kan een collega geven. ” (De redactie van Treinreiziger.nl wacht nog op die toegezegde uitleg.)

U gaf eerder aan blij te zijn dat er zo snel een alternatief voor de Fyra is gevonden. Maar vanwaar die blijdschap? Bij de aswolk in 2010 werd binnen 24 uur de koninklijke trein uit het Spoorwegmuseum gehaald en werd binnen 24 uur de toelating in het buitenland geregeld. Ook werden er binnen 24 uur extra treinen naar Brussel en Keulen geregeld. Nu duurt het één maand voordat er twee extra treinen kunnen gaan rijden.
Van Vroonhoven: “Normaal doen we er een jaar over om tot een nieuwe dienstregeling te komen. Nu hebben we binnen een paar weken structurele capaciteit weten vrij te maken tussen Den Haag en Brussel. Dat is iets anders dan eenmalig twee extra treinen laten rijden. Die kunnen op zo´n moment in de dienstregeling gepropt worden. Hier hebben we een langdurige oplossing gezocht.”

Als AnsaldoBreda de treinen heeft gemaakt, zijn dan alle problemen opgelost?
Van Vroonhoven: “De oplossing ligt niet alleen bij het materieel, maar ook bij de infrastructuur. In Nederland is het beveilingssysteem ERTMS strakker ingeregeld dan in België. Daarom wordt een trein op de hogesnelheidslijn in Nederland sneller tot stilstand gebracht dan in België. De specificaties en instellingen van ERTMS kunnen echter niet zomaar veranderd worden. De infrastuctuur op de HSL wordt beheerd door Infraspeed, een commerciële partij die heeft uitgevoerd wat de staat in een contract heeft gespecificeerd. ”