Rennend, vloggend of met een zelfgemaakt computerprogramma: zo doen deelnemers een gooi naar de winst in de Kilometer Kampioen 2023

Aanstaande zaterdag 16 september vindt de vierde editie van de Kilometer Kampioen plaats. 200 fanatieke treinreizigers uit binnen- en buitenland gaan de uitdaging aan om zoveel mogelijk kilometers per trein binnen één dag af te leggen. De wedstrijd is een initiatief van Treinreiziger.nl.

Sinds 2015 is er in Nederland een heuse wedstrijd voor treinreizen. De Kilometer Kampioen is een race per trein door Nederland die dit weekend voor de vierde keer honderden treinliefhebbers op de been brengt. En planning speelt daarbij misschien wel de grootste rol, want wie binnen 24 uur zoveel mogelijk kilometers per trein wil afleggen, moet hoe dan ook goed voorbereid op pad gaan. Non-stop heen en weer reizen op één traject zit er voor de deelnemers niet in. Zo mag een traject onder voorwaarden maximaal twee keer worden afgelegd. Bovendien moeten deelnemers zich tussen 11:00 en 15:00 uur melden in Zwolle.

Fenomeen

“Het is fantastisch om te zien hoe fanatiek de deelnemers wekenlang hebben gepuzzeld om voor de lol zoveel mogelijk kilometers per trein te maken”, vertelt initiatiefnemer Hildebrand van Kuijeren van Treinreiziger.nl. In de wedstrijd moeten deelnemers in 24 uur zoveel mogelijk kilometers maken. Voor wie dat te fanatiek is, is er ook een 12 uurs-editie. De wedstrijd is gebaseerd op het gelijknamige boek uit 1954. De winnende afstand van die Kilometer Kampioen was 908 kilometer. Eén ding is zeker: die afstand zal zaterdag verpulverd worden. Maar of het record van 1979 km door Koen Nijbroek, de winnaar van 2017, verbroken gaat worden, is nog maar de vraag.

De wedstrijd is onder treinliefhebbers inmiddels uitgegroeid tot een fenomeen. Zelfs uit België en Duitsland komen er meerdere deelnemers. De jongste deelnemer is 11, de oudste 81. Zo’n honderd deelnemers doen mee aan de 24 uurs-editie. Voor hen beperkt de Kilometer Kampioen zich niet tot de wedstrijddag: zij stappen veelal vrijdagavond al in de trein naar het tactisch gekozen startstation. En na afloop reizen ze vaak ‘s nachts of op zondagochtend weer naar huis.

Erelijst Kilometer Kampioen:
2015: Bob Landman
2017: Koen Nijbroek
2019: Oscar van Oorschot

Planning

Dat planning een belangrijke rol speelt bij de Kilometer Kampioen, beaamt ook Oscar van Oorschot. Hij won de editie van 2019 en is er ook dit jaar weer bij. “Ik hoop uiteraard weer de beste planning van iedereen te hebben. En als iemand anders een betere planning heeft kan die ook weer in de war geschopt worden door een vertraging, of andersom. Je moet hoe dan ook een flinke portie geluk hebben.” Daarom is het ook belangrijk om een alternatief te hebben, zegt Oscar: “Ik had een plan B als een krappe aansluiting verloren zou gaan. Ook ben ik in 2019 ter voorbereiding naar Rotterdam geweest om te zien hoe haalbaar het was om die overstap te halen. Dit jaar doe ik het zoveel mogelijk met foto’s en plattegronden van stations waar ik een korte overstap heb.”

Ook oud-winnaar Koen Nijbroek heeft flink wat moeite gestoken in zijn planning. “Iedere keer wederom proberen: kunnen er nog kilometers bij gesprokkeld worden? Dat is aardig goed gelukt, want ik zit nu op ongeveer 40 kilometer meer dan mijn initiële planning.” Toen hij in 2017 de Kilometer Kampioen won, had hij flink wat geluk tijdens zijn overstappen. “Ik kan me nog heel goed herinneren hoe ik met tientallen deelnemers in ‘s-Hertogenbosch stond om de eerste trein te nemen! Vlak voor Utrecht kwamen we stil te staan vanwege een brandalarm, terwijl we maar 3 minuten overstap hadden. Na een paar minuten te laat aangekomen te zijn, stormden we met tientallen deelnemers als een kudde olifanten door de stationshal heen. Zo ging dat voor mij de hele dag: daar waar ik een klein beetje vertraging had ging het net goed.”

Zelfgemaakt computerprogramma

Een planning voor de Kilometer Kampioen kun je zelf bedenken, of laten schrijven door een zelfgemaakt computerprogramma. Dat deed deelnemer Nander Voortman al twee keer. “Mijn planning komt in feite direct rollen uit een programma dat ik geschreven heb”, zegt hij. “Het programma dat ik geschreven heb simuleert eigenlijk de volledige dag qua dienstregeling, en bekijkt welke routes mogelijk zijn op basis van informatie die ik zelf verzameld heb over overstapmogelijkheden. Hierbij houd ik meestal drie minuten aan, maar op sommige stations minder dan dat.”

Om te bepalen waar hij zijn wedstrijd het best kan starten, had de computer zo’n drie uur nodig. “Als de wedstrijd eenmaal gestart is, dan kost het nog anderhalve minuut om tot een antwoord te komen. Dit omdat het aantal mogelijke routes natuurlijk enorm afneemt als je eenmaal begonnen bent met reizen.” Om de Kilometer Kampioen te winnen, heb je volgens Nander kennis van het spoornet nodig. Goed kunnen puzzelen komt ook van pas, maar in die taak springt zijn computertool bij. “En niet onbelangrijk: een portie geluk en goed kunnen rennen komen ook van pas.”

Vloggend meedoen

Behalve dagenlang knutselen aan een goede planning of een computer het werk laten doen, kun je je als deelnemer aan de Kilometer Kampioen ook voorbereiden met de vlogs van YouTuber Bart Kromwijk. Hij deed in 2017 en 2019 mee aan de wedstrijd en begon zijn videocarrière met een verslag van zijn deelname aan de Kilometer Kampioen van vier jaar geleden. Inmiddels zijn zijn video’s al meer dan 2,5 miljoen keer bekeken en heeft hij ruim 13.000 abonnees op zijn YouTube-kanaal. “Uiteraard maak ik ook dit jaar weer een vlog”, zegt Bart. “Het geeft me ook een beetje een taak tijdens het reizen. Ik merkte de vorige keer dat het ook een motivatie was om bij de wedstrijd te blijven. En het is daarnaast een leuke herinnering aan het verloop van de wedstrijd.”

Dat Bart een ervaren treinreiziger is, blijkt wel als je door zijn YouTube-video’s scrolt. “Ik heb al veel plekken in Europa gezien per trein. De Kilometer Kampioen is een hele mooie manier om Nederland te leren kennen. Een reis die ik niet snel vergeet is een lange reis door Scandinavië waarbij ik veel heb geslapen in de treinen en op de veerboten. In zeven dagen ben ik toen samen met een vriend door Denemarken, Zweden en Finland heen gegaan en daar denk ik nog steeds af en toe aan terug. Overdag liepen we door de sneeuw in Lapland, om in de avond op de slaaptrein te stappen en de volgende dag weer een nieuwe stad te ontdekken. Dat was nog voordat ik video’s maakte, maar ik ga zeker nog een keer terug om dat ook vast te kunnen leggen.”

LIVE: Kampioenschap Treinreizen: wie wordt de Kilometer Kampioen van 2023?

Duitse deelnemer

Er doen trouwens niet alleen Nederlanders mee aan de Kilometer Kampioen. Ook dit jaar hebben Belgen en Duitsers zich ingeschreven om een dagje competitief door Nederland te treinen. Jonathan Arning uit het Duitse Haltern am See bijvoorbeeld. Hij doet voor het eerst mee. “Ik las in 2019 op internet over deze wedstrijd en het leek me best interessant. Door corona kan ik nu pas meedoen.” Ondanks dat Jonathan uit Duitsland komt, is hij niet onbekend met het Nederlandse spoornet. “Met mijn scholierenticket kon ik naar bijvoorbeeld Arnhem, Nijmegen en Venlo reizen. Vervolgens ben ik verschillende Nederlandse steden in het hele land gaan bezoeken, waarbij de NS Jongerendagkaart, die enkele jaren geleden geïntroduceerd werd, heel handig is.”

Jonathan zou best mee willen doen aan een Duitse variant van de Kilometer Kampioen. “Maar wel als zo’n wedstrijd plaatsvindt in een bepaalde deelstaat en je alleen regionale treinen mag gebruiken.” Tot die tijd is het voor hem geen probleem om in Nederland mee te doen: “Ik woon niet te ver van de grens af en ik doe mee aan de 12 uurs-editie.”

Genieten

Als er volgens oud-winnaar Koen Nijbroek één ding belangrijker is dan plannen, rennen, vloggen en computerscripts schrijven, dan is dat genieten. “Dat is mijn belangrijkste tip. Je kan voor een habbekrats de hele dag eersteklas door Nederland heen reizen, en gecombineerd met het prachtige voorspelde weer is het zaterdag optimaal genieten van wat Nederland te bieden heeft aan uitzichten!”

Partners van de Kilometer Kampioen zijn NS, Arriva, Railforum en 24Trains.tv.

De Kilometer Kampioen 2023 is vanaf vrijdagavond live te volgen op Treinreiziger.nl met een liveblog. De winnaar wordt zondag bekendgemaakt.