PvdA: meer treinen zonder marktwerking op hoofdrailnet

De kracht van één netwerk, met soepele overstaps, moet behouden blijven. Meer marktwerking en aanbestedingen dragen daar niet aan bij, dat zegt Tweede Kamerlid Duco Hoogland (PvdA) tegenover Treinreiziger.nl. De komende twee weken zullen ook de woordvoerders op het gebied van verkeer en vervoer van andere partijen aan het woord komen.

Door Maurits van den Toorn

Het aanbesteden van de Sprinters in regionale OV-netwerken – zoals Rover wenst – is voor de PvdA niet aan de orde. “Niet voor niets is er sprake van minder marktwerking dan een aantal jaar geleden en is het spoor in publieke handen,” zegt hij. Het is ook letterlijk te lezen in het verkiezingsprogramma van zijn partij: De NS houdt ook na 2025 het alleenrecht om op het hoofdrailnet te blijven rijden. De NS moet dan wel garanderen dat er voldoende treinen blijven rijden in Nederland en daarvoor voldoende geld beschikbaar is. Als NS dat doet mag het spoorbedrijf onder die voorwaarden ook actief blijven in het buitenland. Dat sluit aan op het besluit dat minister Dijsselbloem van Financiën in januari nam.

Geld terug bij vertraging
Hoogland wil graag meer regie van de overheid, bijvoorbeeld in het realiseren van wat hij “één reis, één kaartje en één set voorwaarden” noemt: niet langer bij elke vervoerder een andere regeling voor geld terug bij vertraging, maar één regeling. “Dat vraagt om samenwerking van vervoerders en om regie vanuit de overheid.”

Grensoverschrijdend
De PvdA wil investeren in meer grensoverschrijdende verbindingen. Volgens het verkiezingsprogramma: “Den Haag, Rotterdam, Eindhoven en Venlo krijgen een snelle treinverbinding met Düsseldorf, de intercity naar Heerlen rijdt door naar Aken, Groningen verbinden we per trein met Bremen en Delfzijl, Hengelo krijgt een snelle trein naar Münster en Delfzijl verbinden we met een veerpont met Emden. Roosendaal behoudt een goede verbinding met Antwerpen.” Hoogland formuleert het tegenover Treinreiziger.nl zelfs nog wat scherper:

Voor Roosendaal – Antwerpen geldt dat de huidige verbinding niet goed genoeg is. Iedereen die er reist weet dat. De grenzen moeten verdwijnen op OV-gebied zodat reizen naar andere landen net zo soepel kan als met de auto.”

Meer treinen tussen regionale steden
Ook binnenlands is er nog het nodige te verbeteren. De PvdA vindt dat in 2027 tussen alle grote regionale steden minimaal vier treinen per uur moeten rijden. Hoogland pleit voor verdere verbeteringen voor steden als Dordrecht, Tilburg, Schiedam en Haarlem. “Er is wel verbinding, maar het kan sneller en de toekomstige dienstregelingen moeten rekening houden met reizigersgroei vanuit groeisteden.” Toch laat hij zich niet verleiden tot een uitspraak over de één miljard euro extra die volgens de OV-sector nodig is. Hoogland: “De PvdA wil extra investeren in OV, maar het is weinig reëel om met miljarden te smijten in een verkiezingscampagne. Wel ziet de PvdA net als de sector dat er een stap vooruit moet worden gezet, daar is geld voor nodig.”

Behoefte centraal
De PvdA schrijft in het verkiezingsprogramma dat het openbaar vervoer niet langer uit moet gaan van een type vervoer (bus of trein), maar van de behoefte van reizigers. “Het individu krijgt meer aandacht en het systeem is niet langer leidend.” Wil dat zeggen dat er misschien sprake kan zijn van vervanging van treindiensten door bussen, of op een verbinding als Utrecht – Breda wellicht juist het omgekeerde? Hoogland blijft bij algemeenheden: “Voor de PvdA telt dat er voldoende OV-aanbod moet zijn in de regio. Daarvoor is het belangrijk om niet het rijden van de bus, maar het vervoeren van reizigers centraal te stellen. Door gebruik te maken van internet en sneller op de behoefte van reizigers te kunnen inspelen wordt het OV aantrekkelijker voor iedereen.”

Moties onuitvoerbaar
Toch valt op dat de PvdA de afgelopen jaren vaak tegen moties stemde die beoogden het openbaar vervoer aantrekkelijker te maken. Denk aan de motie voor een beter aanbod tussen Amsterdam en Brussel (juni 2016, Bruins, ChristenUnie), de motie om te kijken of de HSL-toeslag kan vervallen (idem), de motie om het prijs- en serviceniveau van internationale treinverbindingen te verbeteren (juni 2016, Van Tongeren, GroenLinks) en de motie om te kijken naar andere manieren van schadevergoeding bij storingen (april 2015, De Boer, VVD). Hoogland, die stelt dat hij “altijd namens en in lijn met de idealen van de PvdA gestemd heeft op het gebied van OV,” zegt daarover:

Het waren vaak moties die sympathiek klinken maar onuitvoerbaar zijn. Meer treinen, goedkopere kaartjes en gratis koffie op het station. Het is gemakkelijk om ervoor te stemmen, maar niet reëel. Door steeds vanuit de Kamer met nieuwe opdrachten te komen is het onmogelijk op langere termijn de prestaties van NS te verbeteren.”

Stakingsrecht
De PvdA’er wil ook niet tornen aan het stakingsrecht van het spoorpersoneel door het wettelijk vastleggen van een minimumdienstregeling die ook tijdens stakingen gegarandeerd moet worden. “Het stakingsrecht aantasten is onverstandig. Het middel wordt zeer zelden ingezet en is een van drukmiddelen die NS-personeel heeft. Het is goed dat dit zo blijft, mits er zorgvuldig mee om wordt gegaan” vindt Hoogland. Passend bij die opvatting is dat hij in april 2015 tegen een motie stemde van coalitiegenoot Betty de Boer om onderzoek te laten doen naar het bij het NS-personeel gevreesde ‘rondje rond de kerk’, waarbij machinisten en conducteurs veel meer dan nu op vaste trajecten gaan rijden. De motie werd, met PvdA, SP en Partij voor de Dieren als enige tegenstemmers, met een ruime meerderheid aangenomen.

Foto: PvdA