Foto: Stefan Verkerk / archief
Het treinverkeer komt al dagen niet volledig op gang. Voor ervaren treinreizigers is dat geen verrassing. De afgelopen, tien, twintig jaar heeft het treinverkeer vele malen last gehad van het winterweer. Ondanks de vele beloftes op beterschap. Een overzicht.
We gaan terug naar februari 2004, als er door sneeuw chaos ontstaat. ProRail verklaart volgens dagblad Trouw destijds: “Het is geen gewone sneeuw, maar plaksneeuw. En het waait hard. Veel slechter kun je het niet treffen. De dienstregeling is heel ingenieus en dus ook heel storingsgevoelig.”
Het jaar erop, 2005, gaat het zelfs twee keer mis, in zowel maart als december. Reizigers stranden en er is zelfs noodopvang nodig. Een paar jaar gaan voorbij zonder grote chaos, tot december 2009. Opnieuw gaat het gigantisch mis, dagenlang worden reizigers opgeroepen niet de trein te nemen. “Hoeveel geld willen we uitgeven om voorbereid te zijn op de meest extreme weersomstandigheden?”, vraagt ProRail zich net als in 2006 retorisch af.
De politiek neemt er geen genoegen mee. NS en ProRail gaan later alsnog diep door het stof. De spoorbedrijven beloven beterschap en presenteren het actieplan winterhard spoor. “Direct na 22 december zijn maatregelen genomen die de afgelopen weken tot verbeteringen hebben geleid. Daarnaast hebben we de boodschap van de reizigers, de samenleving en de politiek goed gehoord. Wij zien het als onze plicht om Nederland juist ook in winteromstandigheden in beweging te houden over het spoor” schrijven NS en ProRail gezamenlijk.
In het plan worden allerlei verbeteringen aangekondigd. De reisinformatie gaat verbeteren. De bijsturing. De betrouwbaarheid van de infrastructuur tijdens winterse omstandigheden. Toch gaat het het jaar erop opnieuw fout. Tot overmaat van ramp gaan bijna alle nieuwe Sprinters (SLT) defect. Opnieuw volgen excuses, vooral de reisinformatie moet beter. Daarom wil NS volledig verantwoordelijk worden voor alle reisinformatie.
Toch gaat het voor de derde winter op een rij in 2012 weer fout, ook met de reisinformatie. NS.nl is op het moment dat de dienstregeling wordt aangepast vanwege sneeuw moeilijk bereikbaar. Weer ontstaat er chaos, en de Tweede Kamer vraagt opnieuw om opheldering en ook ProRail weet inmiddels dat excuses maken belangrijk is. Anderhalve week blijft het treinverkeer aangepast, 7.000 treinen worden er in totaal opgeheven. Door maatregelen gaan de SLT-sprinters dit keer veel minder vaak defect.
De conclusie is uiteindelijk dat wissels zeer kwetsbaar “blijken en blijven” voor sneeuw en vorst. Om te voorkomen telkens de dienstregeling bij winterweer te moeten aanpassen, moeten de meest kritische wissels “substantieel winterharder worden (op ‘Zwitsers niveau’)” schrijft NS in een evaluatie. En vervolgens: “In de periode dat de wissels winterharder worden gemaakt (tot 2015?) bij iedere voorspelling van sneeuw (ongeacht kans en hoeveelheid) en/of strenge vorst op voorhand terug te schalen naar een aangepaste dienstregeling die beter beheersbaar is bij verstoringen.”
Uiteindelijk wordt besloten om voortaan de dienstregeling al aan te passen bij tien procent kans op enige sneeuw. De verantwoordelijk minister belooft dat er een permanente oplossing komt om het spoor betrouwbaar te maken, maar dat kan wel een ‘paar jaar‘ duren. “Voor de langere termijn is de winterambitie om toe te werken naar een situatie waarin onder (vrijwel) alle omstandigheden betrouwbaar vervoer en goede reisinformatie aan de reiziger wordt gegeven” aldus minister Schultz destijds.
In 2013 zijn er weliswaar problemen, maar spoorchaos blijft uit. Volgens NS komt dat dankzij de aangepaste dienstregeling. En ook staatssecretaris Mansveld is redelijk tevreden, al wil ze voortaan wel langere treinen hebben bij een uitgedunde dienstregeling.
De jaren daarna hebben NS en ProRail geluk. Echt winters weer blijft lang uit. Eind 2017 ontstaan er wel weer problemen. Reizigers worden opnieuw opgeroepen om indien mogelijk hun reis uit te stellen. Op verschillende plaatsen valt het treinverkeer stil. Later blijkt dat niet alle wissels op tijd winterklaar waren. In 2019 wordt weliswaar de winterdienstregeling weer uit de kast gehaald, maar vallen de problemen mee.
Dit jaar is het anders: voor het eerst in de afgelopen twintig jaar rijden er een hele dag vrijwel geen treinen in Nederland door winterweer. De problemen zijn zo groot dat zelfs de winterdienstregeling geen soelaas biedt. Er worden veel meer treinen geschrapt dan de afgelopen tien jaar. In 2012 bijvoorbeeld, wordt op de twee rampdagen 25% tot 30% van de treinen opgeheven. De afgelopen vier dagen is dat momenteel bijna 100% (zondag), 75% (maandag), 60% (dinsdag) en bijna 50% (48%, woensdag).
NS en ProRail hebben echter geluk: de wereld is bezig met het coronavirus. Dat treinen slecht tegen sneeuw kunnen, weten we en is dus geen nieuws meer. Maatschappelijke ophef blijft mede daarom uit. Al ontstaat er woensdag alsnog discussie als treinen overvol blijken te zijn. NS en ProRail vinden de situatie vooral vervelend. Excuses worden niet gemaakt. We moeten er maar aan leren wennen, is de boodschap van ProRail. “Als we over tien jaar weer dit weertype hebben, dan zullen we dezelfde problemen hebben” stelt een woordvoerder.
This post was last modified on 11 februari 2021 17:57
De provincie Zuid-Holland pleit voor een landelijke centrale voor mensen die hulp nodig hebben bij…
Het Spoorwegmuseum is een bijzonder museumstuk rijker: vandaag werd het koninklijk rijtuig overgedragen aan het…
Al een derde van de incidentele reizigers reist met OVpay, reizen met je betaalpas. Sinds…
Vanaf december is het mogelijk om 45 minuten sneller tussen Amsterdam en Brussel te treinen…
Zonder abonnement tóch goedkoper reizen met NS. Dat kan met de NS PrijsTijd Deal. Wie…
Tot en met 18 juli krijg je 20% korting op alle Interrailtickets die geldig zijn…