NS start met zitplaatszoeker: “We willen dit landelijk beschikbaar maken”

De Nederlandse Spoorwegen wil treinreizigers gaan helpen bij het zoeken naar een zitplek. Deze maand introduceert NS Reisplanner-app de NS zitplaatszoeker. Vooralsnog alleen tussen Arnhem, Nijmegen en Den Bosch. Het spoorbedrijf heeft echter de ambitie om de zitplaatszoeker landelijk dekkend te maken. Dat zegt het spoorbedrijf tegenover Treinreiziger.nl.

Drukte tonen

De app toont naast het reisadvies ook welk rijtuig nog voldoende zitplaats heeft, aan de hand van de kleuren groen, geel of oranje. De reisplanner laat nu al globaal zien welke treinen druk zijn en welke rustig. “Met de zitplaatszoeker kunnen we ook laten zien wáár het druk is in de trein. Op een beginstation zoals Arnhem zitten er veel meer mensen achterin de trein. Bij aankomst in Den Bosch is het juist druk voorin de trein”, legt Gerjan Vasse namens NS uit.

Scheve bezetting

Conducteurs melden aan NS dat in 30% van de treinen reizigers staan terwijl er verderop nog zitplaatsen zijn. “Zogenaamde scheve bezetting. Het verlengen van treinen heeft dan geen zin. Een deel van de reizigers doet dit bewust om op een handige plek uit te kunnen stappen. Ook zijn er reizigers die het voor een korte reis niet de moeite waard vinden om naar de andere kant van de trein te lopen voor een zitplaats. Toch is de helft van de reizigers die staan zich er niet van bewust dat er nog zitplaatsen zijn”, aldus Vasse.

Bestaande data

De huidige proef maakt gebruik van al bestaande data. “Op diverse plekken wordt het gewicht van een trein gemeten met het Gotcha systeem. Dat is eigenlijk gericht op goederentreinen. Maar ook het gewicht van reizigerstreinen wordt gemeten. Aan de hand van het gewicht kunnen we per rijtuig inschatten hoe druk het is”, legt Vasse uit. Deze meetpunten hebben echter geen landelijke dekking. Daarom wil NS in de toekomst ook andere data gaan gebruiken om de drukte in te kunnen schatten. “Onze treinen zijn uitgerust met Climate Control. Die meet ook de CO2-uitstoot. Als er veel mensen in de trein zitten, wordt er meer CO2 uitgestoten. En dat wordt dus ook geregistreerd”.

Dure proef

In 2013 deed NS ook al een soortgelijke proef op de IJssellijn (Zwolle – Arnhem – Den Bosch – Roosendaal). Bij die proef konden reizigers niet alleen op hun smartphone kijken, maar werd op station Den Bosch ook een lang led-bord opgehangen die op het perron de drukte visualiseerde. Die proef werkte op een andere manier: elf treinstellen werden uitgerust met 280 infraroodsensoren. Die proef kostte 2 miljoen euro en kreeg vanwege de hoge kosten geen vervolg.

Andere invalshoek

De zitplaatszoeker bevindt zich momenteel in een testfase. “We willen uiteindelijk een landelijke dekking bereiken. Deze testfase is bedoeld om te kijken of alles goed gaat, of dat we het nog moeten finetunen.” Daarmee heeft NS tegenwoordig een heel andere invalshoek op drukte dan een paar jaar geleden. In mei 2012 legde het spoorbedrijf tegenover Treinreiziger.nl nog uit dat een drukte indicator – zoals toen al in Zwitserland werd gebruikt – voor Nederland niet interessant was. “De materieelinzet is pas kort vooraf definitief, en kan op het laatste moment nog veranderen. Wij voorzien onze klanten graag van heldere en betrouwbare reisinfo, communicatie over waarschijnlijkheden is niet wenselijk, en kan alleen maar tot teleurstelling leiden”, stelde toen NS woodvoerder Nienke Kooistra. Opvallend genoeg werd een paar maanden later – in oktober 2012 – alsnog de drukte indicator in de reisplanner ingevoerd.