NMBS Klassiek motorstel

Klassiek motorstel is de benaming van bepaalde elektrische treinstellen van de NMBS. In de periode 1939-1979 zijn er bijna 500 van deze treinstellen gebouwd. De stellen werden oorspronkelijk afgeleverd in een donkergroene kleur. Hierdoor kreeg dit type materieel de bijnaam ´groentjes´. Later werd het materieel bordeauxrood geschilderd en werden ze soms aangeduid met ´tweetjes´.

De treinstellen uit de MS56-serie (MS: motorstel, vaak ook AM naar het Franse ´automotrice´) zijn opgebouwd uit roestvrij staal en zijn nooit volledig beschilderd. De meeste tweetjes werden gebouwd door La Brugeoise et Nivelles, Brugge (nu Bombardier) en hebben een elektrische installatie van ACEC, Charleroi (nu Alstom). Zes stellen zijn in 1970 gebouwd voor Sabena om te gebruiken op de toen pas geëlektrificeerde lijn Brussel – Luchthaven Brussels Airport. 15 stellen uit de serie MS54 zijn in 1988 omgebouwd tot posttreinstellen voor De Post.

Technische gegevens
Vanaf MS66 heeft het materieel een maximale snelheid van 140 km/h (daarvoor 130 km/h) en werd de tweebeenpantograaf vervangen door eenbeenpantograaf. De klassieke motorstellen zijn in treinschakeling koppelbaar met de MS75 (varkensneus) die ook uitgerust is met een semi-automatische koppeling henricot.
De treinstellen zijn gebouwd voor gebruik op 3000 volt gelijkspanning, maar kunnen net als sommige andere NMBS-reeksen, ook rijden op het Nederlandse 1500 volt, zij het op halve kracht. Hierdoor kunnen de treinen ingezet worden voor de L-trein-diensten naar Nederland, deze mogelijkheid wordt anno 2009 alleen benut op de lijn Luik-Guillemins – Maastricht.

Comfort
Het materieel heeft een kenmerkende opstelling van de banken. Buiten de spitsperiode kunnen de zitplaatsen beschouwd worden als ruime 1+2 opstelling en in de spits als een krappe 2+3 opstelling. Elk treinstel heeft aan één kant een doorloopkop, waardoor het mogelijk is om treinstellen zo te koppelen dat de reizigers kunnen doorlopen van het ene naar het andere treinstel, zoals bij de Nederlandse Koploper en de Belgische Deense Neus. Aan de andere kant van het treinstel is er voor de doorlopkop de bagage- en fietsenruimte, waar de reizigers niet door kunnen lopen. De treinbestuurder zit rechts in een klein hokje naast de doorloopkop. Aangezien er in de doorloopkop geen reizigers hoeven te zijn als de stuurpost in gebruik is (want dan is dat het begin van de trein), laat de treinbestuurder vaak de deur open om het krappe gevoel te beperken.

Gezien de leeftijd van de stellen mag het duidelijk zijn dat dit materiaal niet beschikt over modern comfort zoals airconditioning of een gesloten toiletsysteem. Wel is het zo dat deze treinstellen een uitgebreide verwarmingsinstallatie hebben die zich als een groot blok onder de zitplaatsen bevindt, waardoor ze op koude winterdagen toch nog comfortabel warm zijn, in tegenstelling tot andere treinstellen. Sinds 1999 worden de reeksen MS66 tot 74 gemoderniseerd en in de nieuwe NMBS-huisstijl (wit-grijs) geschilderd. Hierbij wordt ook het interieur van de grond af aan opnieuw opgebouwd.

Een aantal klassieke stellen worden ook gemoderniseerd en aangepast tot CityRail-stellen die later ook op het GEN dienst zullen doen. Deze stellen zijn gelijkaardig aan de andere gemoderniseerden, met uitzondering van elektronische aankondigers, compartimenten met staanplaatsen, een aangepaste livrei en enkele technische details (zoals sluitseinen met leds en een statische omvormer).

Inzet
Met de komst van MS80 (Break) en later de MS96 (Deense neus) werden de ´tweetjes´ meer en meer verdreven van de IR-verbindingen en aldus steeds vaker ingezet als L-trein en P-trein. Toch verschijnen ze nog vaak op IR- en zelfs op kortere IC-verbindingen.

Een deel van de klassieke motorstellen is aan de Italiaanse particuliere spoorwegmaatschappij ATCM verkocht. Afgedankt spoorwegmateriaal uit België wordt wel vaker aan Italiaanse of Poolse spoorwegmaatschappijen verkocht, omdat in die landen dezelfde bovenleidingsspanning van 3000V DC gebruikt wordt.

Series
MS39: 001-009: 9 stuks (1939 en 1946 – alle buiten dienst in 1977)
MS50: 010-034: 25 stuks (1950)
MS53: 035-049: 15 stuks (1953)
MS54: 051-128: 78 stuks (1954), 15 stellen omgebouwd tot posttrein in 1988.
MS55: 502-539: 38 stuks (1955)
MS56: 129-150: 22 stuks (1956), roestvrijstaal
MS62: 151-270: 120 stuks (1962-1965)
MS66: 595-676: 82 stuks (1966-1970), 6 stuks waren eigendom van Sabena.
MS73: 677-782: 106 stuks (1973-1979)
MS CR: 960-999: 40 stuks, omgebouwd van MS66 en 73 in 2006-2008. 

Bron: Wikipedia