Legendarische PCC-tram keert terug op de rails in Den Haag: 75-jarig jubileum
06 mrt 2024 8:34
In een feestelijke viering van 75 jaar PCC-trams in Europa, kondigt het Haagse Openbaar Vervoer Museum aan dat de iconische PCC-tram terugkeert in de dienstregeling. Op een nog nader te bepalen zomerse zaterdag zullen deze historische trams ingezet worden op lijn 11, die loopt van Den Haag HS naar Scheveningen. Het is de bedoeling dat reizigers gratis mee mogen.
Belgische trams
De PCC (Presidents’ Conference Committee) tram, bekend om zijn gestroomlijnde ontwerp en soepele rijgedrag, werd voor het eerst geïntroduceerd in de Verenigde Staten in de jaren ’30 en vond snel zijn weg naar Europa, inclusief Nederland. Deze terugkeer is niet alleen een ode aan de rijke geschiedenis van het openbaar vervoer maar ook een unieke kans voor tramliefhebbers en reizigers om een stukje rijdende geschiedenis te ervaren.
Het Haagse Openbaar Vervoer Museum, dat het initiatief neemt in samenwerking met HTM, wil ook Belgische PCC-trams naar Den Haag halen. Dit zou de eerste keer zijn dat dergelijke trams uit België in Den Haag zouden rijden. Om dit mogelijk te maken, is er een fondsenwervingscampagne gestart. De trams moeten namelijk op diepladers naar Den Haag komen, wat per rit duizenden euro’s kost.
Innovatieve tram
In 1949 werd de eerste PCC-tram aan Den Haag geleverd. Er werden er in totaal 234 geleverd. Ze bepaalden jarenlang het straatbeeld. Pas in 1993 werden ze buiten dienst genomen, dat gebeurde op 30 juni van dat jaar, toen de trams eveneens werden ingezet op lijn 10 en 11.
In Europa is de tram inmiddels 75 jaar een bekende verschijning, maar in Amerika werd de succesvolle PCC-tram veel eerder gelanceerd. In 1929 hielden de directeuren van Amerikaanse trambedrijven een conferentie over de toekomst van de tram. Er werd besloten een modernestandaardtram te laten bouwen om de strijd tegen de oprukkende auto en bus aan te kunnen. De trams werden vervolgens vanaf 1935 geproduceerd en werden ingezet in steden als Baltimore, Kansas City, Los Angeles, Philadelphia, Pittsburgh en San Francisco. En later volgden de trams dus ook in tal van Europese steden.
De PCC-tram wordt als zeer innovatief beschouwd. De meest kenmerkende vernieuwing: de accelerator, een schakelcontroller met een zeer groot aantal rij- en remstanden. Dankzij deze vernieuwing kon de tram zeer snel, soepel en schokvrij optrekken en afremmen. Ook was het voor die tijd vrij nieuw dat de tram ook zonder conducteur bediend kon worden, daarnaast was het ontwerp zeer gestroomlijnd.
Even terug gekeerd in 1999
Na de officiële buitendienststelling van de PCC’s werd er in 1999 toch nog een beroep op de museumtrams gedaan om bij te springen in de dienstregeling. Door een groot aantal ontsporingen en aanrijdingen moest een beroep worden gedaan op de oude historische trams, die tussen 13 december en 31 december werden ingezet op lijn 10.
Foto (bovenaan): Hans Westerink (zie Flickr). Geraadpleegd/geciteerd: Wikipedia (CC BY-SA 4.0).
Dit was de allereerste tram die ik ooit in de vorige eeuw van het toenmalige station Den Haag SS Staats Spoor richting de Passage had gereden op de plaats waar nu de trams naar onder andere Scheveningen rijden zoals lijn 9. Later zag ik hoe dit station een moderner broertje en zusje kreeg met de komst van Den Haag Centraal.
Dit is dus goed nieuws om de nostalgie van weleer te gaan herbeleven.
Vermeld hier daarom ook t.z.t. de juiste datum wanneer deze PCC tram weer gaat rijden, kan ik de zaterdag er voor vrij maken. Bijvoorbaat dank.
Waren mooie trams met veel zitplaatsen.
Oh ja, een dierbare puber herinnering als ik vanuit Leiden in Den Haag was. Fijne en snelle trams. Alleen bij de eerste serie 1000 (in de video op 1:07 tot 1:26) rammelden al die ijzeren tussenstukken bij de veel te kleine raampjes onophoudelijk…..
Maar de overige serie waren super: 1100 (ca 1:29 op de video), iets verbrede 1200 (3:53 tot 3:58) en eigele 1300 (4:12 tot 4:19) met tweede wagen zonder bestuurder. Voor mij de fijnste trams in de residentie tot nu toe!
Hoewel de latere gelede GTL-trams ook heel prettig reden. Zie de volgende link: https://nl.wikipedia.org/wiki/Gelede_Tram_Lang
Voorganger van deze Stille Sluiper in de volksmond zorgde met zijn geluid voor waarschuwing aan andere weggebruikers. Er was dus wat argwaan in den beginne. En het optrekken en afremmen deed menigeen op de stopknop drukkken voor een snel vertrek en braken maar. Binnen ook altijd onfrisse lucht.
Quote: “En het optrekken en afremmen deed menigeen op de stopknop drukkken voor een snel vertrek en braken maar.”
Dar moet wel pret geweest zijn… 🎢🎢🎢🎢🎢
Mooi om de geschiedenis van deze toch veel gebruikte trams te zien en wat ook het mooie is dat deze tram is ontworpen om niet de concurrentie met andere trams aan te gaan, maar de concurrentie met de opkomende auto. Comfort, capasitiet, snelheid, betaalbaarheid en efficientie waren de toverwoorden. Verder is dit materieel net zo duurzaam als de NS-1200 loc, waarvan er nog een aantal na al die jaren gewoon dienst doen.
Zijn deze trams in het kader van de Marshallhulp in Europa beland of door Europese vervoersbedrijven gekocht omdat dit type tram zo goed is.
Het Belgische bedrijf La Brugeoise et Nivelles had een licentie van de Amerikaanse fabrikant en probeerde vervolgens de Europese markt te veroveren. Dat is gelukt in alle grote Belgische steden (Antwerpen, Brussel en Gent) en dus ook in Den Haag. De eerste twee PCC’s kwamen zelfs als bouwpakket uit de VS naar Europa en zijn hier aangepast.
Leuk zo’n copy paste persbericht.
Daarnaaet rijdt regelmatig een PCC door de stad als hop-on toeristentram, niet gratis, zie touristtram.nl.
Dat persbericht heb ik dan gemist, dat mag je mij sturen.
Wordt dit bedoeld?
https://hovm.nl/dit-jaar-vieren-we-in-den-haag-75-jaar-pcc/
Re wordt
Ja dat was mi het originele beticht.
Hovm rijdt de hele zomer/zat..zo de pcc touristtram, rondrit door de stad, anders dan de route van tram 11, die niet echt pittoresk is.
Dat bericht is inderdaad als bron gebruikt, maar van kopiëren en plakken was geen sprake. Het is ook niet als persbericht naar ons toegestuurd. En ik vond het ook wel een bijzonder berichtje. Ga maar in een document struinen wat we van plan zijn, en vooral welke financiële hulp er nodig is. Dat de trams in de reguliere dienst gaan rijden bij de HTM, maakt het mijns inziens bijzonder.
Ja ik ken de trams een oom van mij ree op
Die trams en wij mochten dan gratis
Op 10 juli 1971 verschenen de fraaie blauw-gele PCC-trams in Gent, zeer soepel optrekkend en zacht rijdend zo tingeltangelend (beschrijving uit de krant) door de middeleeuwse straten…het gaf de stad een gans andere aanblik en ‘s avonds waren dat in vergelijking met de oude drieassige (ook populaire) trammetjes echte lichtpaleizen! De bestuurder zat achter een stuurbord vol lampjes en knoppen en toen besloot ik …”daar wil ik later ook mee rijden”! Als tramliefhebber meldde ik mij in 1977 aan en kon ruim 36 jaar met deze fantastische trams rijden. Een aanzichtkaart met een Haagse PCC-tram in kleur, zo rond 1969 dateer ik het, ik bewaar ze nog, deed mij kennismaken met deze zeer mooie trams en ik was er tot het buiten dienst stellen tientallen keren en kon zelfs de 1006 redden door hem voor een Belgische vereniging te laten aankopen…hartelijke groet!
Belgische PCC’s in Den Haag rijden ?? Erg fijn. Maar hoe dan met de smallere Belgische spoorbreedte ?
De spoorbreedte in Brussel is niet smaller.
Dit is echt heel leuk ! Het voelt alsof een oude trouwe geliefde weer terug in mijn leven komt. Oude Haagse trammetjes in mijn oude Haagse leven. Deze is ook altijd in mijn herinnering gebleven. Mooi !
Dat is geweldig nieuws. In mijn jeugd ontzettend vaak in gezeten. Ik kom deze herinnering weer mee beleven. Van de Laan van Meerdervoort naar Scheveningen of Panorama Mesdag was de rit.
Op 19 april opent in het HOVM een thematentoonstelling over 75 jaar PCC. Op 2 juni rijden er de hele dag diverse typen PCC-trams op lijn 11, Station HS – Scheveningen Haven.
Jammer dat ze dus niet door heel Den Haag rijden, enkel op een kort stukje buiten het centrum.
Zie eerder bericht over de zgn tourist tram.
Dat is toch wel wat anders dan in de reguliere dienstregeling, het woord tourist tram maakt het ook al duidelijk dat het niet gericht is om reguliere reizigers te vervoeren.
Recentelijk nog in San Francisco zien rijden. Typisch met die aparte ramen voor het uitzicht voor de staanplaatsen (“Standee Windows”)