Keuzevrijheid staat centraal voor de VVD

De VVD richt zich zowel op de automobilist als de treinreiziger. Toch is de partij in het verkiezingsprogramma specifieker over de benodigde maatregelen voor het wegverkeer, dan voor het openbaar vervoer. In een interview met Treinreiziger.nl geeft VVD-Kamerlid Barbara Visser meer duidelijkheid welke keuzes de partij maakt.

Door Maurits van den Toorn

Zo vindt de partij dat de politiek zich zo min mogelijk moet bemoeien met de tarieven van vervoerders. Precies ook om die reden stemde de VVD tegen een motie waarin gevraagd werd om een onderzoek naar het afschaffen van de IC Direct Toeslag. “Politici bepalen niet hoeveel je moet betalen voor een treinkaartje. Als je dan voor een motie stemt waarmee je doet alsof dat wel zo is, dan houd je mensen voor de gek. Dat leek ons geen goed idee,” verklaart Visser. De VVD stemde eind 2013 ook tegen een motie voor een wettelijke beperking van de stijging van de OV-tarieven. Die motie van de SP werd overigens door de meeste grote partijen afgewezen.

Rekeningrijden
Consequentie daarvan is dat de trein in de spitsuren duurder mag worden: er is dan immers meer vraag. In de hoofdrailnet-concessie is die optie ook vastgelegd. In feite geldt hetzelfde voor de weg, waar je rijden in de spitsuren duurder zou kunnen maken door middel van een vorm van rekeningrijden, maar dat ligt volgens Visser anders:

Voor mensen die de auto nemen geldt dat ze al meer betalen als ze meer in de auto zitten. Bij het tanken betaal je accijns en daarmee betaal je dus meer als je meer in de auto zit. Wij vinden het oneerlijk om mensen daar nog meer voor te laten betalen. Zeker omdat de auto voor veel mensen de enige manier is om op hun werk te komen.”

Keuzevrijheid
Visser stelt dat de VVD niet primair voor de auto kiest, maar keuzevrijheid centraal stelt: “Als je de deur uitgaat om naar je werk te gaan, dan is voor sommige mensen de auto de enige optie, voor andere mensen is misschien het openbaar vervoer een beter alternatief. Daarom moet je gewoon zelf kunnen kiezen welke optie voor jou de beste is. We vinden allebei dan ook belangrijk.”

Eén miljard
Visser laat zich desondanks niet verleiden tot een uitspraak over de door de OV-bedrijven gewenste investeringen van 1 miljard euro extra voor het openbaar vervoer. “Ook bij de overheid kun je geld maar één keer uitgeven. Voor het spoor geldt dan hetzelfde als voor andere infrastructuur: de investeringen die je doet moeten eerst de grootste problemen oplossen. Daarvoor moet je kijken wat nodig is en wat als eerste moet worden aangepakt. Veel verbetering is nu al mogelijk door slimmer te werken. Je kunt het aanbod meer afstemmen op de vraag en mensen de mogelijkheid geven in één keer in of uit te checken. Op drukke trajecten moet eerst worden gekeken naar de inzet van ander materieel voor je gaat kijken naar nieuw spoor.”

Meer marktwerking
De partij kiest in haar verkiezingsprogramma voor meer marktwerking in het openbaar vervoer. Het hoofdspoornet mag worden ingekrompen, op meer lijnen moeten treindiensten worden afgesplitst. Visser:

Je ziet in de praktijk dat regionale aanbestedingen hebben geleid tot lagere kosten en hogere kwaliteit. Regionale lijnen vaker aanbesteden kan dus helpen om de kwaliteit voor de reiziger te verbeteren.”

NS moet zich uitsluitend richten op haar vervoerstaken, het is dan ook een goed plan dat de winkels op de station worden afgestoten. Wel mag NS in het buitenland actief blijven en ook meedingen naar de aanbestedingen van regionale spoorlijnen in Nederland. Als NS de afgesproken prestaties op de HSL-Zuid niet nakomt, moet het vervoer over deze lijn worden aanbesteed. De partij blijft ook bij de opvatting dat het openbaar vervoer in de vier grote steden moet worden aanbesteed. Die verplichting is eerder door een initiatiefvoorstel van (toen nog PvdA) Kamerlid Monasch uit de Wet personenvervoer 2000 verdwenen.

Harde aanpak
De VVD wil dat zwartrijders nog strenger worden aangepakt: de boetes gaan omhoog, er moet meer camerabewaking komen en op meer treinstations gaan de toegangspoortjes dicht. OV-bestanden en politiebestanden moeten beter worden gekoppeld. Volgens het verkiezingsprogramma: “Mensen die niet met hun handen van OV-personeel kunnen afblijven, krijgen bovendien een permanent OV-verbod.” Visser is trots dat de VVD met een motie al heeft weten te bereiken dat de boete op zwartrijden is verhoogd.

Betaalmethoden
Het in- en uitchecken is al genoemd: de VVD wil de OV-chipkaart doorontwikkelen, zodat de kaart ook gebruikt kan worden voor het betalen van bijvoorbeeld taxi’s. Visser: “Als je reist met het openbaar vervoer dan is in- en uitchecken bij verschillende vervoerders onhandig en verwarrend. Het zou het fijnst zijn als je maar één keer hoeft in te checken en uit te checken waarbij ook de bankpas en de telefoon als betaalmiddel moeten gaan dienen. Dan kunnen de regels die er zijn bij vertraging daar ook op worden aangepast.”

Bankpas
De partij streeft ook naar het stimuleren van andere manieren van betalen. “Het zou fijn zijn als je bijvoorbeeld met je bankpas of telefoon kunt betalen in het openbaar vervoer. Maar dat is natuurlijk niet het enige. Voor mij is het belangrijkste dat mensen kunnen rekenen op een betrouwbare dienstregeling die goed is afgestemd op die momenten waarop de meeste mensen de trein pakken. Daarbij helpt het als andere vormen van openbaar vervoer zoals bus, tram en taxi aansluiten op het treinverkeer. Dan kun je makkelijker en sneller op je plaats van bestemming komen.”

Dit artikel maakt deel uit van een serie artikelen omtrent de Tweede Kamerverkiezingen van 2017. Maandag is het woord aan CDA Tweede Kamerlid Martijn van Helvert. Beeld via Tweedekamer.nl