Introductie nachttrein Amsterdam – Wenen / Innsbruck uitgesteld
18 nov 2020 13:21
NS en de Oostenrijkse spoorwegmaatschappij ÖBB hebben besloten de start van de dagelijkse nachttreinverbinding van Amsterdam naar Innsbruck en Wenen uit te stellen naar een nader te bepalen moment in 2021. Oorspronkelijk stond dit gepland op 13 december aanstaande.
Overheidsmaatregelen
“De situatie rondom de coronacrisis en de overheidsmaatregelen in Nederland, Duitsland en Oostenrijk zorgen ervoor dat er vrijwel geen buitenlandse reizen worden gemaakt. Zodra reizen naar het buitenland weer beter mogelijk wordt en onze klanten weer gaan reizen, zal deze nachttreinverbinding van start gaan” vertelt NS-woordvoerder Anita Middelkoop.
Reizigers die al een ticket hebben geboekt worden geïnformeerd. Zij kunnen hun geplande reis met de Nightjet kosteloos annuleren.
Terugkeer nachttrein
Sinds december 2016 rijden er geen nachttreinen meer van en naar Nederland. De afgelopen twee jaar is hard gewerkt om de nachttrein terug naar Nederland te krijgen. Alle voorbereidingen liepen volgens schema. In september maakte de Nightjet voor het eerst een proefrit naar Nederland. De coronacrisis zorgt er nu toch voor dat de lancering wordt uitgesteld.
Als de trein later gaat rijden, betekent dit niet alleen de terugkeer van de slaaptrein, maar ook de terugkeer van een directe trein met Wenen, München en Innsbruck.
Nachttrein relatief veilige manier van reizen
De voor Nederland nieuwe nachttrein is feitelijk het doortrekken van de bestaande nachttrein Düsseldorf – Innsbruck / Wenen. Die is sinds begin november door de ÖBB uit de dienstregeling gehaald. Aanvankelijk tot begin december, maar dat zal dus nu verlengd worden tot een nader te bepalen moment.
De nachttrein is een relatief veilige manier van reizen: het is mogelijk om een privé cabine te boeken. Wie geen eigen coupé boekt deelt de ruimte met maximaal drie andere reizigers.
Eurostar
In het voorjaar moest de lancering van de Eurostar Amsterdam – Londen ook al door de coronacrisis worden uitgesteld.
Dat valt me mee. Ik had verwacht dat de trein, omwille van het binnenslepen van de maximale subsidie, gewoon zou gaan rijden.
Tja, ik denk dat het verlies in verhouding groter zou zijn dan de compensatie.
wat een zure reactie
Annemiek, waarom alweer zo’n negatieve reactie? Heb je een traumatische ervaring als het om spoorwegmaatschappijen gaat, of ben je lobbyist voor de luchtvaart?
Dit uitstel was te verwachten. Zo heeft ÖBB onlangs het grootste deel van de huidige nachttrein routes opgeschort. Voorlopig tot 2 december, echter gezien de situatie met Corona zal naar verwachting ook die datum worden aangepast.
Mens, het is helemaal geen negatieve reactie. Omwille van het verkrijgen van de maximale subsidie, moet de dienstregeling op 13 december starten. Te verwachten was dat de trein dan volledig leeg heen en weer zou gaan pendelen, om maar aan de subsidievoorwaarden te voldoen. Daar hebben de belastingbetaler en het milieu niets aan. Daarom vind ik deze beslissing een meevaller.
Wat er niet verteld wordt, is dat het besluit om de ÖBB NightJet aan de Hoofdrailnetconcessie 2015-2025 toe te voegen nog steeds niet is genomen. Een besluit dat zeer omstreden is, want deze trein is in Duitsland “open toegang” en mag niet gesubsidieerd worden. En zo zijn er nog 10 andere argumenten waarom dit niet mag. De kans is dan ook levensgroot dat het besluit -wanneer dat EINDELIJK genomen wordt- geen stand houdt bij de rechter. Tot op heden heeft IenW het ook niet aangedurfd om een besluit te nemen, want dan staat er rechtsbescherming bij de rechter open. En ik kan me zomaar indenken dat er partijen zijn die nog voor 15 december een “voorlopige voorziening” bij de rechter zouden vragen, inhoudende dat die illegale constructie met de Hoofdrailnetconcessie wordt verboden (wat het al is, maar dan nog eens bevestigd).
Misschien moet je wel even vermelden dat je bij de concurrent werkt. Er is wel degelijk over nagedacht las ik, zie bijlage hier: https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/amendementen/detail?id=2019Z19255&did=2019D40087
Tot zover ik weet zijn er geen andere partijen daadwerkelijk concreet van plan om op korte termijn een nachttrein van/naar Nederland aan te bieden.
@Rogier de Wit
In geen van de stukken onder die link komt het woord hoofdrailnet voor. Hoe blijkt er dan uit dat erover is nagedacht of deze trein aan de hoofdrailnetconcessie mag worden toegevoegd?
Het blijft desondanks een uiterst dubieuze constructie.
Heel simpel: Ienw subsidieerd deze trein alleen voor het Nederlandse stuk. Ruimhartig weliswaar, maar legaal. Trouwens, erg jammer voor de marktwerking hardliners, dat er geen openbare aanbesteding werd gehouden of dat de trein toegevoegd werd toegevoegd aan concessie v hoofdrailnet, maar persoonlijk vind ik dat onzin. NS opereert hier nou eenmaal de treinen, dus vind ik het volkomen vanzelfsprekend dat NS hier subsidie voor krijgt. Als het wettelijk kader zoiets simpels als subsidie voor een nachttrein niet toelaat, is het toch ergens verrot. Vanuit de overheid is dit zelfs een financieel handig besluit, omdat de winst die NS maakt direct doorgaat naar het ministerie van financiën, in plaats van naar de aandeelhouders.
“dus vind ik het volkomen vanzelfsprekend dat NS hier subsidie voor krijgt. Als het wettelijk kader zoiets simpels als subsidie voor een nachttrein niet toelaat”
Dat zijn twee verschillende dingen. De overheid mag wel subsidie verstrekken, maar in beginsel niet zonder aanbesteding. Dat voorkomt dat een bewindspersoon zomaar overheidsgeld naar een bevriende ondernemer kan toeschuiven.
“Vanuit de overheid is dit zelfs een financieel handig besluit, omdat de winst die NS maakt direct doorgaat naar het ministerie van financiën, in plaats van naar de aandeelhouders.”
Dat is wel een beetje kortzichtig. Als een ander bedrijf de opdracht tegen een lagere subsidie kan uitvoeren dan het verschil tussen de subsidie die NS ervoor vraagt en de kruimels die daarvan weer als dividend terug gaan, is dat natuurlijk financieel handiger. Daar kom je niet achter als je geen andere offertes opvraagt dan alleen van NS en NS weet dat, dus maakt geen scherpe offerte en doet geen moeite om kosten te besparen. Daardoor blijft de subsidie hoog en het dividend laag.
Een trein aan het hoofdrailnet toevoegen die vervolgens voor reizigers op dat hoofdrailnet niet toegankelijk is roept juridisch toch wat vragen op. Het lijkt toch meer op gesubsidieerd vakantie ervoer.
De prijs van de tickets is veelal gelijk wanneer men vanuit Nederland of Düsseldorf vertrekt. Wat hier lijkt te gebeuren, is dat de 6,7 miljoen subsidie volledig ten goede komt aan het onderhouden van de dienstregeling tussen Nederland en Keulen. Als ik het goed begrijp, gaat het om een halve trein (of in elk geval slechts een deel), waar een deel vanuit Hamburg en Brussel aan wordt toegevoegd. Er is al een markt voor reizigers vanuit het ruime Ruhrgebied. De trein zal dus niet volledig gevuld vanuit Nederland vertrekken. Anders kan er in Düsseldorf en Keulen niemand meer bij. Ik denk dat het realistisch is om aan te nemen dat er dagelijks maximaal enkele tientallen reizigers de rit zullen maken. Niet het grote succes dat steeds wordt gepromoot.
De oude Euronight naar Zurich + Munchen reed anders in de zomer geregeld vertraagd, omdat het te veel tijd kostte om de reizigers te laten instappen.
Hetzelfde met de nachttrein naar Kopenhagen / Praag / Warschau, die reed ook best wel vol.
Het is stukgemaakt vanwege dat de DB meer mensen in ICE’s wil hebben, en omdat infrastructuur-vergoedingen veel hoger geworden zijn, niet zo zeer omdat de business-case van nachttreinen echt stuk is.
Hoezo “opereert NS hier nu eenmaal de treinen”? Buiten de Randstad rijdt NS voor een groot deel niet.
Arthur Kamminga, hopelijk doet de overheid er alles aan om het onbetrouwbare FLiXBUS/FLiXTRAIN van ons hoofdnet te weren. Bij hen ben je er niet zeker van of de bus of trein komt opdagen en of je op een verlaten station aan je lot wordt overgelaten nen zelf een alternatief en hotelovernachting moet boeken. En vervolgens of je de ‘klantenservice’kunt bereiken en schadevergoeding krijgt. Neem eens een kijkje op: https://www.facebook.com/groups/1475571836083576/
Jeetje Alpen Express ook maar 1 keer in Feb hoe kom ik naar de Sneeuw hoo dat I in JAN gaat rijden ☃️❄️☃️
Hoe komen we van Corona af?
Ik denk dat je de wintersport het komend seizoen maar beter kunt vergeten. Dat is veel realistischer dan je afvragen hoe je in je wintersportgebied gaat komen.
Wellicht komt de sneeuw nog naar ons.
Een verstandig mens gaat helemaal niet op reis tot er op grote schaal gevaccineerd wordt en de cijfers gunstig zijn.
Tot het begin van het zomerseizoen zie ik deze trein niet rijden.
In een wereld waarin alle buitenlanden alleen voor Noodzakelijke reizen is zal het aanbod van het vervoer ook danig dalen. Dit is idd het slechtste moment om een nieuwe nachttrein te introduceren.
Ben zelf voor groot voorstander van nachttreinen vervoer, maar de waarheid leert dat als je nu naar een land moet over een paar landen heen dat je beter het vliegtuig kunt nemen om jezelf van onnodige Corona maatregelen van doorreislanden te beperken.
Hoop dat we weer snel normaal kunnen reizen en deze trein dan ook alsnog een groot succes wordt.
Ik lees ergens anders dat de nachttreinen van Oostenrijk naar Italië begin december worden opgestart. Krijg het gevoel dat er iets heel anders dan Corona speelt bij het besluit de verlenging van Düsseldorf naar Amsterdam tot nader order uit te stellen. Iets juridisch misschien
Op dit moment wordt door Merkel en co vergaderd over het verlengen van de lockdown light tot eind december of half januari. Deze lockdown behelst onder andere een verbod op toeristische overnachtingen. Voor de nachttrein lijkt geen uitzondering te worden gemaakt.
Nou ja, de ÖBB is slim genoeg om te bedenken dat als er in NL een negatief reisadvies is voor Oostenrijk tot half januari, het onnozel is om de trein vòòr die tijd te laten rijden.
Ik denk dat de ÖBB uitsluitend naar de situatie in Duitsland kijkt en dat enige mee- of tegenvallers in Nederland als bijzaak worden gezien.
Klopt, als het alleen om Nederland ging hadden ze die nachttrein tijdelijk kunnen inkorten tot Duisburg.
Los van alle discussies hierboven ben ik ontzettend dankbaar dat er weer een treinverbinding komt tussen nl en Oostenrijk! Dat de start nu wordt uitgesteld snap ik. Ik hoop dat we samen het virus snel kunnen bestrijden en dat deze trein dan gauw mag starten met rijden! En echte aanwinst!
Rare discussie hierboven over aanbestedingen hoewel ik begrijp dat de mensen die zich beklagen Flixbus-lobbyisten zijn. Het lijkt me totaal duidelijk dat er geen aanbesteding nodig is voor 1 nachttrein naar Oostenrijk/Munchen, welke andere partijen zouden zich daar ook voor in willen schrijven dan? DB, NS? Die hebben helemaal geen nachttreinen meer. Ik ben blij dat mijn belastinggeld niet verspild word aan een aanbestedingsprocedure in dit geval.
Flixbus is helemaal geen grote verliezer als gevolg van deze machttrein. Ze bedienen een ander marktsegment. Misschien als ze ook wagons met wild schommelende plankjes en een poepemmer hadden rijden, met een dronken machinist en de bagage in een afgesloten wagon. Dat zou een vergelijkbare reiservaring zijn als met Flixbus. Je reist alleen zo’n afstand met Flixbus als je masochistisch of straatarm bent.
De principiële vraag is meer of de overheid wel vakantiereisjes moeten gaan subsidiëren? Want dat is het enige waar nachttreinen voor gebruikt worden, zakelijke reizigers gaan gewoon met het vliegtuig.
NS zegt zich met de nachttrein inderdaad te richten op toeristen en mensen die op familiebezoek gaan. Daarna pas richt de trein zich op minder formeel zakenverkeer, zoals journalisten.
1. Er zijn ook zakelijke reizigers die met de trein gaan. Bijvoorbeeld zakelijke reizigers die niet de planeet in record-tempo naar de tering willen laten gaan.
2. Vliegtuigen worden indirect en direct ook gesubsidieerd, o.a. met 4.5 miljard aan direct geld, maar ook door geen belasting op tickets, en niet op kerosine.
3. Zodra de treinen eenmaal rijden, en er een netwerk is is de subsidie waarschijnlijk helemaal niet meer nodig, omdat het gewoon loopt.
Als we subsidie op treinen combineren met belasting op die vliegende planeetslopers, dan maakt de nachttrein een kans om de markt terug te pakken. En als dat dan eenmaal zo is, dan kan de subsidie er weer af.
Er bestaan nou eenmaal drempelbedragen waarboven diensten internationaal moet worden aanbesteed. De subsidie die voor de nachttrein wordt verleend (en daarmee de gunning van de nachttrein) ligt ruim boven dat bedrag. Ik heb geen reconstructie van het gunningsproces gezien, maar het heeft er de indruk van dat het niet helemaal eerlijk is verlopen. NS wilde plots een nachttrein en heeft vervolgens bij de overheid lopen schooien om het begrotingsgat te vullen. Vervolgens heeft de overheid een subsidie in het vooruitzicht gesteld. De aanbestedingsregels stellen dat alle gegadigden dezelfde kansen moeten krijgen. Maar bedrijven als Flixbus/train werden bij voorbaat buitengesloten. Voor ÖBB had het interessanter kunnen zijn met Flixtrain in zee te gaan voor de bediening van het traject tussen Nederland en Keulen, wanneer de ritten zouden worden opgenomen in het routenetwerk van Flixbus. En als ÖBB voor het deel van de reis in zee was gegaan met Arriva, dan was dat gunstig geweest vanwege de lagere loonkosten. Eventuele wanprestatie door Flixbus of Arriva, kan eenvoudig worden voorkomen door kwaliteitseisen in de concessievoorwaarden op te nemen.
Maar het probleem blijft een beetje de vraag hoe NS het product in de markt gaat zetten/houden. Een marketingcampagne voor het beperkte aantal reizigers is zo kostbaar dat het niet opweegt tegen de baten. Gewoon maar gaan rijden en kijken of er reizigers komen, zal ook niet gaan werken. In het begin zullen er wel journalisten gepaaid worden de trein te pakken in de hoop op een positieve recensie. En te verwachten is dat er in het Spoor Magazine een aanbieding komt inclusief hotel in Wenen ofzo. Maar dat is geen marketing waar je jaren op kunt teren. Als je ziet hoe log, dom en langzaam alle processen bij NS verlopen, dan zal NS pas begrijpen dat het niet werkt als het al te laat is. Een nachttrein was veel meer levensvatbaar geweest als ÖBB in Nederland voor een jonge, vlotte partner had gekozen. Vooralsnog is er geen enkele reden om aan te nemen dat de nachttrein zal blijven rijden als de subsidie weer wegvalt. En ik heb sterk de indruk dat NS daar eigenlijk helemaal niet zo rouwig om is.
Die nachttrein zit binnen vijf jaar gewoon vol. Vanaf dat moment wordt er winst gemaakt. Wat hebben we dan liever, dat die winst terugstroomt naar de staat (enige aandeelhouder NS), of dat het naar het buitenland verdwijnt?
Bedrijven als Arriva, Keolis, etc. zijn gewoon onbetrouwbare partners. Rijd eerst maar eens een paar jaar lang betrouwbaar over de maaslijn, en ga dan verder zeuren. Al dat gemiep over dat de NS het zo slecht doet, en de maaslijn is gewoon nog grotere bagger dan de HSL.
Spoorbedrijven zijn zelf veel minder overtuigd dat de nachttreinen ook zonder subsidie kunnen.
Over de maaslijn: de extreme reuzugersgroei is niet gerealiseerd in de NS jaren, toen reizigers amper mee wilden, maar toen Veolia kwam en de frequenties verhoogden. Meer treinen kunnen er nu gewoon niet rijden, omdat het spoor enkelsporig is. Treinen zijn veel vaker vertraagd en vallen veel vaker uit op de HSL (al gaat nu beter) dan op de Maaslijn. Zonder marktwerking was de NS een soort NMBS geweest met miljoenen verlies. Ook van Boxtel heeft erkend dat de huidige prestaties mede zo hoog zijn door de concurrentie.