fbpx
Foto: Stefan Verkerk

IC Direct zal altijd vaker blijven uitvallen dan gewone trein

13 dec 2016 13:47

De Intercity Direct zal waarschijnlijk nooit, ook niet op lange termijn, zo betrouwbaar worden als de reguliere trein in Nederland. De hogesnelheidslijn is daarvoor te complex. Dat is de conclusie van een onafhankelijke review die staatssecretaris Sharon Dijksma van Infrastructuur uit heeft laten voeren.

Volgens de review is HSL-Zuid ingewikkelde combinatie van infrastructuur, beveiliging, materieel en dienstregeling. Volgens de onderzoekers is deze complexiteit "uniek in europa". Op het moment dat de trein de HSL op rijdt, wordt er overgeschakeld op een andere voltage. Daarvoor zijn spanningssluizen van 500 meter, die maken het extra ingewikkeld. Op die plekken valt de trein regelmatig stil.

Spanningssluizen zijn er ook in andere landen. Zo noemen de onderzoekers Italië als voorbeeld. "In Italië wordt het Direttissima-netwerk gekenmerkt door gelijktijdige wisseling van stroom- en veiligheidssystemen: de spanningssluizen. Het spanningsloze deel van de sluis is slechts 110 meter, wat de kans op stilstand beperkt ", schrijven de onderzoekers. In Italië rijden er alleen echte hogesnelheidstreinen op de lijn, terwijl in Nederland getrokken intercity´s op de lijn rijden.

Toen de HSL-Zuid werd aangelegd was de bedoeling dat de verwijtbare uitval nooit meer dan 0.5% zou bedragen. Daarmee zouden de treinen via de hogesnelheidslijn juist betrouwbaarder moeten zijn dan het reguliere spoor. Maar de praktijk leert anders. De uitval is afgelopen jaar weliswaar minder geworden. In januari bedroeg de uitval gemiddeld nog 14 procent.

De laatste maanden schommelt dit tussen de 5 en 8 procent. En dat is ook wat op de korte termijn (2017, 2018) kunnen verwachten. De reguliere trein heeft slechts een uitval van ongeveer 2 procent. Op lange termijn wil staatssecretaris Dijksma de uitval van Intercity Direct verminderen. Onderzoekers zien daarvoor ook mogelijkheden, maar denken dat de Intercity Direct altijd met een hogere uitval zal blijven kampen. "Een betrouwbaarheid van de IC Direct op het niveau van het hoofdrailnet, en vergelijkbaar met Zwitserland, mag niet worden verwacht omdat de complexiteit van het spoorsysteem, ook met maatregelen voor de lange termijn, niet volledig wordt verholpen", schrijven de onderzoekers.

Ooit was het de bedoeling dat de HSL-Zuid 19 miljoen binnenlandse reizigers zou verwerken tussen Amsterdam – Rotterdam (- Breda). Al die 19 miljoen reizigers zouden in 98% van de gevallen kunnen rekenen op een zitplaats. "Voor forensen die bijvoorbeeld met een abonnement reizen betekent deze garantie dat men gemiddeld niet vaker dan eenmaal per maand hoeft te staan", sprak het ministerie in 2002 nog in jubelende termen

Inmiddels is al lang duidelijk dat de Intercity Direct veel minder reizigers zal blijven trekken. Zo zullen er in 2016 circa 4 miljoen treinreizigers in de HSL-trein instappen. Toch lukt het niet om de beloofde zitplaatsgarantie te realiseren. De onafhankelijke deskundigen schatten dat 94,9 procent kans op een zitplaats in 2019 wel haalbaar is.