Geen 19 miljoen maar 2,6 miljoen reizigers voor Fyra

Van de jaarlijks 19 miljoen binnenlandse HSL-reizigers, die vervoerder NS International (formeel HSA) in 2002 verwachtte, heeft het bedrijf in 2011 slechts 2,6 miljoen weten te realiseren. Ook de kwaliteit is veel slechter dan beloofd. Zo viel bijna tien procent van de treinen uit in het eerste halfjaar van 2012, terwijl het bedrijf een uitval beloofde van slechts 0,5 procent. Dat blijkt uit onderzoek van Treinreiziger.nl. Sander de Rouwe (CDA) heeft de staassecretaris om uitleg gevraagd.

• Zie ook: Fyra Brussel 30% te laat

Het past in het totale beeld van de hogesnelheidslijn, waarvan gouden bergen werden verwacht. Zo zou de aanleg van een hogesneheidslijn zorgen voor dagelijks rechtstreekse snelle treinen naar Zuid-Frankrijk, Londen en Parijs. Tot nu toe zijn slechts tien van de 16 oorspronkelijk geplande Thalys-treinen naar Parijs gerealiseerd. Mogelijk komt er in de toekomst alsnog een hogesnelheidstrein naar Londen. Niet door NS International, maar door DB of Eurostar.

Minder vaak
Tussen Amsterdam en Brussel zijn nu tien van de beloofde zestien treinen per dag van start gegaan. Ook tussen Amsterdam en Rotterdam rijdt nog maar slechts de helft van het aantal geplande Fyra´s. Als die al rijdt, want helaas blijkt de Fyra ook veel vaker uit te vallen dan de bedoeling is. In het eerste halfjaar van 2012 steeg de uitval zelfs naar bijna tien procent. 

Vaak vertraagd
De Fyra valt niet alleen vaker uit dan de gewone trein, maar is ook dubbel zo vaak te laat als de gewone trein. Bijvoorbeeld in 2011, toen de gewone trein in 5% van de situaties vertraging had, tegenover 13% bij Fyra. Dat is dramatisch slecht, weet ook oud-NS-directeur Hans Huisinga, die na rampjaar 2001 moest aftreden toen 12% van alle treinen meer dan 5 minuten vertraagd was. 

Geen boete
Waar Huisinga moest aftreden, komt NS International ermee weg. Het bedrijf is voor zover bekend nog nooit beboet vanwege de tegenvallende resultaten. In plaats daarvan heeft het bedrijf een gunstiger deal met de overheid weten te bedingen. Overigens is het percentage verwijtbare vertragingen lager, omdat NS International niet afgerekend wordt op vertragingen als gevolg van de infrastructuur.

Te optimistisch
Van de jaarlijks 19 miljoen reizigers die het bedrijf in 2002 beloofde, heeft het bedrijf 15% weten te realiseren. Ook de jaren daarna bleef het bedrijf veel te optimistisch. Zo stelde het bedrijf de prognose in 2007 bij naar 16 miljoen binnenlandse reizigers per jaar. Twee jaar later – toen de Fyra van start ging – bleek de trein slechts enkele tienduizenden reizigers per maand te trekken. Door het verlagen van de toeslagen is het aantal reizigers uiteindelijk wel aanzienlijk gestegen, maar aantallen van 19 of 16 miljoen reizigers per jaar zullen nooit gehaald gaan worden.

Realistischer
Het ministerie maakte in 1994 – toen het besluit voor aanleg van de HSL nog genomen moest worden – een realistischer prognose. Toen ging men uit van ongeveer 7 miljoen reizigers per jaar. Weliswaar is ook dat aantal bij lange na nog niet gehaald, maar als de Fyra in de toekomst vijf keer per uur gaat rijden, is er nog een aanzienlijke reizigersgroei mogelijk. Ook moet de reistijd tussen Amsterdam en Breda nog met 10 minuten afnemen als de nieuwe Fyra V250 gaat rijden. Nu rijdt de nieuwe Fyra V250 alleen nog tussen Amsterdam en Brussel.