FMN: Uitgedunde NS dienstregeling bij winterweer lijkt onnodig

NS en ProRail willen bij dreigend winterweer 18 procent van de treinen schrappen. "Dit lijkt een onnodige maatregel", stelt de Federatie Mobiliteitsbedrijven Nederland (FMN), de branchevereniging van private bus- en spoorvervoerders. Op verzoek van de federatie heeft adviesbureau Twynstra Gudde de winteraanpak van de regionale vervoerders vergeleken met die van de Zwitserse spoorwegen.

• Download het onderzoek van Twynstra Gudde

De branchevereniging waarin Arriva, Veolia, Syntus en Connexxion vertegenwoordigd zijn, benadrukt dat de regionale vervoerders niet bij kans op sneeuw of vorst de dienstregeling preventief aanpassen. “Wij blijven zo lang als mogelijk rijden volgens de normale dienstregeling, net zoals de SBB in Zwitserland” stelt woordvoerster Roos Zevenboom. “Uitdunnen in de winter is voor de reiziger een ijskoude achteruitgang. Je laat mensen dan in bar en boos weer tot een uur wachten. En dit is niet nodig, er zijn betere oplossingen denkbaar.”

FMN-model
De private vervoerders besluiten pas treinen te schrappen als op de dag zelf blijkt het echt niet anders te kunnen. Het model van FMN gaat uit van een regionale aansturing en bijsturing met een eenvoudig personeelsrooster en korte lijnen in de communicatie. Volgens FMN is de aanpak van de regionale vervoerders op veel meer plekken mogelijk. “Laat NS eens bij ons buurten. We kunnen van elkaar leren”  stelt Zevenboom. Overigens stelt FMN niet dat als zij het hoofdrailnet hadden gereden, er geen aangepaste dienstregeling was geweest. “Dat is hypothetisch. We rijden niet op het hoofdrailnet. Onze boodschap is: leer van elkaar”.

Andere keuzes
Dat is ook het advies van Twynstra Gudde. “In de regio wordt het winterweer heel anders aangepakt. Daar zijn lessen geleerd die ook voor de NS interessant kunnen zijn”, aldus een woordvoerster van Twynstra Gudde tegenover het ANP. In het onderzoek staat niet of een aangepaste dienstregeling in Nederland wel of niet nodig is. “Wij hebben niet gekeken naar het Nederlandse hoofdrailnet, daardoor zijn de conclusies ook niet 1 op 1 vertaalbaar. Het rapport laat vooral zien dat de regionale vervoerders een ander keuze maken. Dit heeft natuurlijk alles te maken met hun eenvoudiger lijnvoering en hun visgraat-exploitatiemodel” ligt Twynstra Gudde toe.

100 dagen winterweer
Dat Zwitserland en Nederland niet dezelfde aanpak hebben valt te begrijpen. “In Zwitserland is er 100 dagen per jaar winterweer. In Nederland gaat het om 3 tot 5 dagen”. In het onderzoek is niet duidelijk geworden in hoeverre de complexiteit van de dienstregeling en de inzet van materieel en personeel van invloed zijn. Zo heeft ook Zwitserland relatief weinig reservepersoneel en materieel (10%) ter beschikking, en blijven toch vrijwel alle treinen rijden.

Minder vernieuwing
Uit het onderzoek valt verder op te maken dat Nederland relatief weinig aan beheer- en onderhoud uitgeeft, Daar komt bij dat ProRail gemiddeld duidelijk minder middelen besteedt aan vernieuwing van de bovenbouw en veel minder kilometers spoor en aantal wissels per jaar vervangt dan bijvoorbeeld de SBB. Daar staat tegenover dat de vervoerders in Nederland relatief weinig spoorheffing betalen. De spoorheffing dekt slechts voor 33% de kosten die ProRail uitgeeft aan beheer en ouderhoud.

Tweede Kamer
De Tweede Kamer spreekt dinsdag met minister Melanie Schultz van Haegen (Infrastructuur) over het winterweer. Daar zal het onder meer gaan over het plan van de NS en spoorbeheerder ProRail om de dienstregeling uit te dunnen als er kans is op sneeuw en strenge vorst. FMN beveelt de Tweede Kamer aan om een gedegen analyse te verlangen, voordat besloten wordt tot maatregelen waar de reiziger de dupe van wordt.

Foto´s Rikert Nijkamp