‘Eurostar dreigt boot … uh … trein te missen’

De Eurostar maakt korteafstandsvluchten overbodig. Dat was de hoop die velen hadden toen de eerste trein vier jaar geleden in Nederland aankwam. Maar tot nu toe heeft de hogesnelheidstrein de hoge verwachtingen niet waargemaakt, stelt redacteur Hildebrand van Kuijeren van Treinreiziger.nl.

Opinie – door Hildebrand van Kuijeren

35 vluchten en 1 trein

Toen de eerste Eurostar in 2018 naar Nederland kwam, was ik ook zelf erg enthousiast. RTV Rijnmond gooide er nog een schepje bovenop, en volgens hen was ik zelfs lyrisch en kwam ik superlatieven tekort. Alhoewel dat geen recht deed aan de waarheid, was het zeker waar dat ik hoge verwachtingen had van de komst van de Eurostar. Nu vier jaar later is er in elk geval op dit moment geen sprake van de gehoopte vervoersrevolutie.

Was het vier jaar geleden nog een beetje behelpen, want door gebrek aan een verdrag met (o.a.) het Verenigd Koninkrijk en een tekort aan marechaussees kon de trein toen alleen rechtstreeks rijden van Londen naar Amsterdam. Met de nodige vertraging kwam daar oktober 2020 gelukkig verandering in, en sindsdien kunnen we ook per directe trein naar Londen. De omstandigheden voor de introductie waren verre van ideaal: de coronacrisis beheerste de vervoersvraag. Slechts enkele tientallen reizigers gingen met de eerste rit mee.

Inmiddels zijn er veel versoepelingen geweest en trekt de vervoersvraag aan. Zo kwamen er op Schiphol gisteren (Tweede Paasdag, 18 april) alleen al circa 35 vluchten binnen vanuit Londen. Uitgaande van gemiddeld 150 stoelen, bieden die vluchten al snel ruimte aan 5.000 passagiers. Hoe zat het bij de trein? Slechts één Eurostar kwam er gisteren uit Londen aan in Nederland. De capaciteit van één trein – 900 zitplaatsen – is weliswaar veel groter dan die van het vliegtuig, maar de meeste reizigers verlaten doorgaans al in Brussel de trein.

Inchecktijden

Het is kenmerkend voor de situatie van de Eurostar. De trein is op dit moment allerminst een serieuze concurrent voor het vliegtuig. Waarom? Allereerst vanwege de inchecktijden. Bij het vliegtuig wordt geadviseerd twee uur voor vertrek aanwezig te zijn. Bij de meeste treinen kun je tot een paar minuten voor vertrek aan komen lopen. Bij de Eurostar geldt dat nadrukkelijk niet. Volgens Eurostar.com sluit de check-in in Amsterdam en Rotterdam 45 minuten voor vertrek. Het advies is zelfs 60 à 90 minuten voor vertrek aanwezig te zijn. In Londen sluit de check-in later, 30 minuten voor vertrek. Echter, vanwege de enorme drukte, is hier het advies om 90 à 120 minuten voor vertrek aanwezig te zijn. Dus ongeveer vergelijkbaar met het vliegtuig.

Je kunt dus wel miljarden uitgeven om de reistijd met tientallen minuten te verkorten, maar als je vervolgens vraagt om reizigers 60 à 120 minuten voor vertrek naar het station te komen, verdampt dus de reistijdwinst. Door de lange check-intijden duurt de treinreis gewoon onnodig lang. Daar komt nog bij dat de reistijden tussen Londen en Nederland sinds 2018 met nog eens 20 minuten verlengd zijn. Logisch dus dat consumentenorganisaties vragen om een snellere treinverbinding. Maar wat mij betreft is het minstens zo belangrijk om de benodigde inchecktijden te halveren.

Prijs

Een ander serieus probleem van de Eurostar is de prijs. De Eurostar is relatief duur. Bij het vliegtuig komen weliswaar hoge transferkosten om van de luchthaven naar het centrum te komen, maar die worden door reizigers vaak onderschat. Bovendien nemen reizigers die vaak niet mee bij hun vergelijking. Dat zelfde geldt voor eventuele bagagekosten. De meeste reizigers zijn geneigd hun vervoermiddel te kiezen op basis van de kale ticketprijs. Die is bij de trein vaak hoger, en helemaal in het geval van de Eurostar. Wil je over anderhalve week een weekendje naar Londen? Dan kan het zijn dat je ruim € 400 voor een retourtje moet neertellen, per persoon. (Prijsvoorbeeld gebaseerd op steekproef 19 april, bij vertrek 29 april v. 13:47 uit Amsterdam, terugkomst 1 mei met de trein van 11:04 uur uit Londen).

Vroegboeken is goedkoper. Maar een weekendje Londen blijft duur. Vertrek je bijvoorbeeld over twee maanden (17 juni – 19 juni)? Dan betaal je minimaal € 153, en kom je pas vrijdagavond laat aan in Londen. Als je echt goed je best doet, dan kun je voor € 88 retour. Maar in een weekend is dat lastig.

Frequentie

Dan nog het derde minpunt van de Eurostar, de frequentie. De trein rijdt nu doorgaans twee à drie keer per dag. De capaciteit mag dan gigantisch zijn, maar als reiziger wil je graag liever keuze hebben uit verschillende vertrektijden. Dat is nu heel beperkt. De eerste Eurostar komt vaak pas om 17:00 uur aan in Londen. Dat is mijn inziens echt veel te laat. Als je echt wil concurreren moeten er he,el snel meer vertrekmogelijkheden komen. Gebeurt dat niet, dan dreigt Eurostar de boot … uh … trein te missen.

Hildebrand van Kuijeren, Treinreiziger.nl