Directe dagtrein naar Zwitserland verdwijnt vanaf komende zomer

De trein Amsterdam-Basel zal na 15 juli dit jaar niet meer rijden. Daarmee verdwijnt na tientallen jaren de laatste dagtrein tussen Nederland en Zwitserland. Dat bevestigt de Zwitserse spoorwegen (SBB) aan Treinreiziger.nl. NS wil het verdwijnen van de trein nog niet bevestigen.

Langdurige werkzaamheden

In de spoorsector is het al langer bekend: de directe trein tussen Nederland en Zwitserland zal nog dit jaar verdwijnen. Meerdere bronnen hebben dit gemeld aan Treinreiziger.nl. Desgevraagd bevestigt woordvoerder Sabrina Schellenberg van de Zwitserse spoorwegen (SBB) dat de directe trein per 16 juli verdwijnt en daarna niet terug zal keren.

Langdurige werkzaamheden zijn de belangrijkste aanleiding voor het stilleggen van de verbinding. De huidige directe trein start ‘s ochtends rond de klok van acht uur in Amsterdam en zorgt ervoor dat reizigers comfortabel rechtstreeks naar Zwitserland kunnen reizen. Omstreeks kwart voor drie hoort de trein in Basel SBB aan te komen, een half uur later vertrekt de trein vervolgens weer richting Nederland. Maar doordat er vanaf 16 juli gewerkt gaat worden aan het spoor tussen Frankfurt en Mannheim lukt het niet om de retourrit door één trein te laten rijden en een directe trein goed in de dienstregeling ingepast te krijgen. Daarom is besloten de trein na 15 juli uit de dienstregeling te halen.

Trein keert ook in 2025 en 2026 niet terug

De directe trein wordt dus geschrapt vanwege langdurige werkzaamheden. Schellenberg: “In 2025 zijn er ook nog bouwwerkzaamheden tussen de Duitse en Nederlandse grens (Oberhausen – Emmerich, red.) die gevolgen hebben voor de ICE-trein Amsterdam – Basel.” De SBB-woordvoerder verwijst daarmee naar de tachtig weken durende werkzaamheden die november dit jaar al zullen starten om het derde spoor tussen Emmerich en Oberhausen te realiseren, een ingreep die nodig is vanwege het vele goederenverkeer op de lijn.

Vanaf 2026 kan de dagtrein tussen Nederland en Zwitserland opnieuw niet rijden. In 2026 gaat de Duitse dienstregeling op de schop. Volgens de woordvoerder van de Zwitserse spoorwegen kan de directe ICE daarom niet zomaar terugkeren. “Er is dan een overstap in Keulen of Frankfurt Airport noodzakelijk.”

Onder treinliefhebbers gaat het verhaal dat de dagtrein naar Zwitserland komt te vervallen omdat de nieuwe ICE-treinstellen – de ICE Neo – niet naar Basel zouden mogen rijden. De SBB weerspreekt dat. Schellenberg: “De ICE Neo van DB mag tot Basel rijden, maar niet verder het Zwitserse spoorwegnet op”.

NS: deze zomer geen trein naar Basel

Treinreiziger.nl heeft ook vragen gesteld aan de Nederlandse Spoorwegen over het verdwijnen van de trein naar Basel. NS-woordvoerder Anita Middelkoop wil op de meeste vragen nog niet ingaan, omdat de dienstregeling van 2025 volgens het spoorbedrijf nog niet voldoende is uitgewerkt.

In een korte reactie laat NS weten dat ‘deze zomer’ deze ‘specifieke ICE’ niet naar Basel, maar naar Frankfurt gaat. Middelkoop: “Reizigers die in die periode van werkzaamheden wel naar Basel willen reizen, kunnen het beste de Reisplanner raadplegen om te zien welke reisoptie het beste bij hen past.” Wie de reisplanner raadpleegt, moet er echter rekening mee houden dat er onjuiste reisadviezen gegeven worden, omdat niet alle beperkingen door de werkzaamheden goed in de dienstregeling zijn verwerkt.

Treinreiziger.nl merkt op dat de term ‘deze zomer’ sowieso een eufemisme is. Immers, in de dienstregeling van 2024 is immers al opgenomen dat de trein na 15 juli niet terugkeert, ook niet in het najaar.

Geen dagtreinen meer naar de Benelux

Met het verdwijnen van deze ICE zal de laatste dagtrein tussen de Benelux en Zwitserland verdwijnen. “Grofweg heeft Nederland sinds de jaren vijftig altijd een directe trein naar Zwitserland in de dienstregeling gehad. Daar komt nu een einde aan”, stelt redacteur Hildebrand van Kuijeren. Eerder verdween al de EuroCity Brussel – Luxemburg – Zürich. Vorig jaar werd de trein Amsterdam – Basel door materieeltekort al tijdelijk geschrapt.

Lange tijd reden er ook vanuit Nederland meerdere directe treinen naar Zwitserland. Zo reden er tot en met 2002 dagelijks twee EuroCity’s naar Zwitserland, één naar Chur en één naar Interlaken. Eind 2002 verdween de EuroCity naar Chur en bleef alleen de trein naar Interlaken over. Die werd echter twee jaar later ook geschrapt en vervangen door de ICE Amsterdam – Basel. Daar komt nu na twintig jaar ook een einde aan.

Betrouwbaarheid

De wijziging is opmerkelijk. De afgelopen jaren is de vraag naar internationale treinreizen sterk gestegen. Veel mensen staan open voor een internationale treinreis, maar zien op tegen een overstap. Nu juist de vraag naar internationale reizen stijgt, verdwijnt er een directe internationale verbinding. Weliswaar blijft er wel een nachttrein Amsterdam – Zürich bestaan, maar die trein heeft de afgelopen maanden dagelijks te maken gehad met rijtuiguitval, en kan allerminst betrouwbaar worden genoemd.

Betrouwbaarheid is overigens bij de ICE ook altijd een issue geweest. Zeker de ICE Amsterdam – Basel kampt regelmatig met grote vertragingen, waardoor de trein soms al voordat de eindbestemming in zicht komt wordt opgeheven.

GoVolta naar Basel?

Ondanks dat de reguliere trein naar Basel verdwijnt, is de kans op een directe trein naar Basel nog niet volledig verkeken. Alle ogen zijn nu gericht op de nieuwe spoorwegmaatschappij GoVolta van Flywise. GoVolta kondigde eerder aan deze zomer een directe trein tussen Nederland en Basel te willen introduceren. De start daarvan is inmiddels uitgesteld. Nu richt GoVolta zich op een directe trein naar Basel per 25 augustus 2025. Die trein moet 3x in de week gaan rijden en zal het grensstation Basel Bad als eindpunt hebben. Dat station ligt in Zwitserland, maar wordt in spoorland als Duits treinstation gezien. GoVolta zal de trein niet eerder starten omdat er in de twee maanden ervoor door werkzaamheden geen capaciteit is voor de nieuwe treindienst.

Komende week zal Treinreiziger.nl meer aandacht besteden aan de plannen van GoVolta.