Vanaf september al spoorboekloos rijden op woensdags

Al vanaf 6 september gaan er iedere woensdag elke tien minuten een trein rijden tussen Amsterdam en Eindhoven. Dat is de derde en laatste test voordat het spoorboekloos rijden per december definitief zal worden doorgevoerd. Dat zegt NS topman Roger van Boxtel en ProRail directeur Pier Eringa in een interview met het Algemeen Dagblad.

Door het spoorboekloos rijden moet het aantal zitplaatsen op de A2 corridor met 15 procent stijgen. In de spits kan het straks nog steeds voorkomen dat reizigers moeten staan. “Treinen zijn gewoon vol in de spits, dus het kan zijn dat die in het spitsuur niet leger is. Maar doordat er meer treinen zijn, kan het zijn dat er een treintje later wel meer kans op een zitplaats is. We gaan een enorme stap zetten op misschien wel de drukste lijn van Nederland” zegt Roger van Boxtel in de krant.

14 woensdagen
Tijdens de testperiode kan het zijn dat treinen vaker vertraagd zijn. Van Boxtel: “Vaker vertraging kan ik niet uitsluiten: een test is om te testen. Ik ben blij dat we de reizigers allemaal kunnen waarschuwen dat we veertien woensdagen gaan testen in het belang van de reizigers. We hebben geleerd uit het verleden dat we niet zomaar met iets moeten beginnen”. Eerder was er al een testweek in 2009, en een testmaand in 2010.

Heel lang geduurd
De bedoeling was dat spoorboekloos rijden eigenlijk al rond 2007 ingevoerd zou worden, vertelde toenmalig topman Aad Veenman in 2004 in NS-klantenmagazine Spoor. ProRail topman Pier Eringa erkent dat spoorboekloos rijden al lang op de agenda staat.”Toen ik in 2000 bij de NS werkte was er al sprake van spoorboekloos rijden, het heeft heel lang geduurd” zegt hij.

Invoering niet ter discussie
De test gaat in september van start, en duurt tot en met de eerste woensdag van december. Daarna wordt spoorboekloos rijden definitief doorgevoerd. Dat zal gebeuren op 10 december. De testperiode is bedoeld om ervaring op te doen, de invoering staat niet ter discussie. Tijdens de proefperiode zal de dienstregeling ook op aansluitende trajecten aangepast kunnen zijn.

Winterweer
Bij winterweer zal er straks worden teruggeschakeld van 6x per uur een intercity, naar 2x per uur een intercity. Dat vertelde Pier Eringa al vorige maand aan Treineiziger.nl. “Natuurlijk passen de reizigers van zes treinen niet in twee treinen. Maar moeten we dan niets veranderen omdat het op een paar dagen niet past?” vroeg hij zich toen hardop af.

Kritiek
Behalve dat er meer intercity’s gaan rijden, gaan er tussen Utrecht en Houten ook meer Sprinters rijden. Eerder dit jaar liet Rover voorzitter Arriën Kruyt zich zeer kritisch uit over het spoorboekloos rijden. Volgens hem dreigt het plan zelfs een mythe te worden. Rover is kritisch omdat aansluitingen slechter worden en omdat treinen in bijvoorbeeld tussen Amsterdam en Alkmaar straks slecht gespreid gaan rijden. NS heeft na de kritiek van consumentenorganisaties 1 miljoen extra ter beschikking gesteld, om een enkele extra trein toe te voegen.

Tijdlijn Spoorboekloos Rijden

2004: Toenmalig president-directeur van NS, Aad Veenman, maakt reizigers enthousiast voor spoorboekloos rijden. “In pakweg 2007 gaan we in de Randstad vaker rijden, met meer Intercity’s en Sprinters,” zo zei Veenman destijds in het NS-klantenblad Spoor. Veenman: “Dat betekent elke paar minuten een trein naar de meest gangbare bestemmingen.”
2007: Veenman blijkt te enthousiast; er gaan weliswaar 3% meer treinen rijden, maar van iedere paar minuten een trein was geen sprake.
2008: Bert Klerk belooft in een interview met de Volkskrant per 2010 iedere tien minuten een trein tussen Amsterdam en Eindhoven, en per 2015 ook op andere trajecten.
2008: Ook in 2008 verschijnt het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS). Met dit spoorplan wordt de ambitie voor spoorboekloos rijden voor het eerst concreet. Bijvoorbeeld over het traject Amsterdam – Utrecht, waar per 2012 of eerder de eerste stappen richting metroachtige frequenties werden beloofd. “Concreet betekent dit: 6 Intercity-treinen per uur tussen Amsterdam Centraal – Utrecht – Eindhoven; 6 Sprinters tussen Utrecht Centraal en Geldermalsen en 2 goederenpaden tussen Amsterdam en de Betuweroute”, aldus het spoorplan.
2009: Spoorboekloos rijden lijkt er nu echt aan te komen. Er wordt een eerste proef gehouden. Een week lang rijden er tussen Amsterdam en Eindhoven zes intercity´s per uur in de spits, en tussen Utrecht en Geldermalsen rijdt er iedere tien minuten een Sprinter. De proef is een succes.
2010: Spoorboekloos rijden wordt nog niet ingevoerd, maar er volgt wel een tweede proef Spoorboekloos rijden. Dit maal duurde de proef een maand. Tijdens de proef komen er veel klachten binnen over te volle en uitvallende treinen.
2012: De ambitie van PHS om iedere tien minuten een trein in de spits te realiseren tussen Amsterdam en Eindhoven is niet gehaald. NS en ProRail zijn tot de conclusie gekomen dat dit pas haalbaar is als de infrastructuur verder is aangepast. “De ambitie is er nu gericht op om voor 2020 spoorboekloos rijden mogelijk te maken” zegt een woordvoerder van NS tegenover Treinreiziger.nl.
2013: Spoorboekloos lijkt verder weg dan ooit. De ambitie van 2020 is niet langer meer reëel, want de benodigde investeringen in het spoor worden nu uitgesmeerd over de periode tot 2028.
2016: Tussen Amsterdam en Eindhoven gaat per eind 2017 toch al iedere tien minuten een trein rijden, maken NS en ProRail bekend. Andere trajecten volgen later.
2017: Rover is zeer kritisch op spoorboekloos rijden, maar NS en ProRail zetten door. Al vanaf 6 september wordt spoorboekloos rijden op woensdag doorgevoerd en in december zal het programma hoogfrequent spoor definitief in werking treden.