Eerste goederentrein door 57 km lange Gotthard-Basistunnel

Voor het eerst heeft er zaterdag een goederentrein door de nieuwste en langste spoortunnel ter wereld gereden. Het gaat om de Zwitserse Gotthard-Basistunnel van 57 kilometer lang. In juni volgt de officiële opening en vanaf december wordt de tunnel echt in dienst genomen.

Dankzij de nieuwe tunnel wordt de reistijd tussen Zürich en Milaan met een half uur verkort. De treinen zullen straks met 250 kilometer per uur door de nieuwe tunnel razen. De Gotthard-Basistunnel is zo´n 7 kilometer langer dan de Kanaaltunnel die Frankrijk met Groot-Brittannië verbindt.

Huidige route
Op dit moment moeten de treinen via de Gotthardspoorlijn naar een hoogte van 1106 meter rijden, om bij Göschenen vervolgens de Gotthardtunnel in te kunnen. Deze tunnel heeft een lengte van ongeveer 15 kilometer en eindigt bij Airlo op 1142 meter hoogte. Vervolgens kan de afdaling worden ingezet richting Biasca en Bellinzona. De huidige Gotthard-tunnel kwam in 1882 in dienst.

Route
Treinen die straks door de nieuwe tunnel gaan zullen niet meer langs Göschenen komen, want al in het lager gelegen Erstfeld rijdt de trein de langste reizigerstunnel ter wereld in. Ook Airolo wordt overgeslagen. Pas bij Biasca, 57 kilometer verder, komt de trein weer uit de tunnel. 

Eerder klaar
In Nederland is een paar jaar vertraging bij een groot infrastructuur project niet vreemd. Neem de HSL-Zuid of de Betuweroute. Hoe anders is dat bij de Gotthard-Basistunnel, die een jaar eerder dan gepland in dienst wordt genomen. Oorspronkelijk zouden de eerste reizigerstreinen pas eind 2017 door de tunnel razen.

Complex
Het idee van de Gotthard-Basistunnel is niet nieuw, maar komt uit 1947. De bouw van de tunnel is echter complex. Want alhoewel het Zwitserse volk in 1992 bij een referendum instemde met de bouw van de tunnel, stuitte men echter op problemen. Zo deed men tussen 1993 en 1996 bij Polmengo proefboring, waarbij gestuit werd op ´suiker-dolomiet´. Dat is een brij van verpulverd gesteente, gips en water die onder zeer hoge druk staat. De oplossing bleek nog iets dieper te boren, waarbij er sprake is van hard en droog dolmiet en ontstaan er dus geen problemen met water onder zeer hoge druk.

Start
Na de proefboringen en diverse onderzoeken kon de bouw in 1999 dan echt van start gaan. Waarbij critici aanvankelijk rekende op vertraging, kan de tunnel volgens de huidige inzichten wellicht zelfs eerder worden opgeleverd. Per dienstregeling 2018 moet de tunnel sowieso in gebruik worden genomen, maar in 2010 werd duidelijk dat de tunnel wellicht ook al per 2017 kan worden gebruikt. Toch toont de bouwtijd van 17 jaar aan, dat de bouw van de Gotthard-Basistunnel een complexe materie is.

11 miljard euro
Voor de tunnel is 4 miljoen kubieke meter beton gebruikt en 1,4 miljoen kubieke meter cement. Al in 2011 kostte de tunnel 4 miljoen werkuren. En natuurlijk heeft de tunnel heel wat geld gekost: zo´n 12 miljard Zwitserse franken. Omgerekend gaat dat om bijna 11 miljard euro. Ondanks de hoge kosten zijn de Zwitsers maar wat trots op het project. 

Ceneri-Basistunnel
In de verdere toekomst moet de reistijd tussen Zürich en Milaan verder afnemen. Op de route wordt namelijk aan nog een nieuwe tunnel gewerkt, de Ceneri-Basistunnel. Hier wordt duidelijk dat niet alle infrastructurele projecten in Zwitserland volgens planning verlopen. Deze 15 kilometer lange tunnel had in 2019 klaar moeten zijn, maar volgens de huidige inzichten wordt dit een jaar later.

Minder dan drie uur
Als ook de Ceneri-Basistunnel klaar is, zal de reistijd tussen de Zwitserse hoofdstad en Milaan slinken van ruim vier uur nu naar iets minder dan drie uur straks. De beoogde reistijd van de treindienst staat in schril contrast met de beginjaren van de Gotthard spoorlijn. Zo bedroeg de reistijd Basel – Chiasso in 1894 nog ruim 9 uur en 30 minuten.

Goederentreinen
De eerste goederentrein reed zaterdag door de tunnel, maar dat moet zeker niet de laatste goederentrein zijn. Het is de bedoeling dat in de toekomst goederentreinen met 160 kilometer per uur door de tunnel rijden. Ook de goederentreinen uit Nederland (Rotterdam) naar Italië zullen daar profijt van hebben.

Planning
Sinds oktober rijden er testtreinen door heel de tunnel. Ook de komende maanden blijft de tunnel in testfase. De Gotthard-Basistunnel wordt in juni officieel geopend. De treinen zullen echter pas vanaf december volgens dienstregeling door de tunnel gaan rijden.